شمارهٔ ۶۹۶
آتش آهم ز بس گلزار بی نم می شود
برگ گل سنگ ته دندان شبنم می شود
هر کرا در عین اقبال است چشمی بر زمین
چون مه و خورشید چشم اهل عالم می شود
در ریاض بندگی رعناتر از شاخ گلی است
گردنی کز بار تسلیم و رضا خم می شود
هر قدر افزون شود آمال کلفت آورد
آرزو چون جمع شد بالای هم غم می شود
سودهٔ الماس بسریشند اگر با خون دل
بهر زخم سینهٔ عشاق مرهم می شود
بگذرانی گر زدشمن نعمت حسن ادب
می فزاید بر تو چندانی کز او کم می شود
حاصلی غیر از پریشانی نخواهد داشتن
کشت آمالی کز آب روی خرم می شود
عاشقانش را زلعل نو خط خندان او
گلشن امید جویا سبز و خرم می شود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آتش آهم ز بس گلزار بی نم می شود
برگ گل سنگ ته دندان شبنم می شود
هوش مصنوعی: آتش حسرت من به حدی زیاد است که باغی بی آب و باران به نظر میرسد؛ حتی برگ گل هم به سنگ سختی شبیه میشود و شبنم دیگر وجود ندارد.
هر کرا در عین اقبال است چشمی بر زمین
چون مه و خورشید چشم اهل عالم می شود
هوش مصنوعی: هر کسی که به موفقیت و خوشبختی میرسد، نگاهی عمیق به زمین دارد، مانند نور مهتاب و خورشید که دیدگان مردم را روشنی میبخشد.
در ریاض بندگی رعناتر از شاخ گلی است
گردنی کز بار تسلیم و رضا خم می شود
هوش مصنوعی: در دنیای بندگی، زیبایی و شیرینی به اندازهی شاخهی گل وجود دارد. گردن کسی که در مقابل حوادث تسلیم و راضیست، به خاطر این تسلیم، خم شده است.
هر قدر افزون شود آمال کلفت آورد
آرزو چون جمع شد بالای هم غم می شود
هوش مصنوعی: هرچقدر آرزوها و خواستهها بیشتر میشوند، به همان اندازه هم بار سنگینتری را به دوش فرد میآورند. وقتی این آرزوها و خواستهها به یکدیگر میپیوندند، نگرانی و غم نیز به وجود میآید.
سودهٔ الماس بسریشند اگر با خون دل
بهر زخم سینهٔ عشاق مرهم می شود
هوش مصنوعی: اگرچه اشکها و دلتنگیهای عاشقان به اندازهٔ الماس ارزشمندند، اما همین درد و رنج میتواند تسکیندهندهٔ زخمهای دل آنها باشد.
بگذرانی گر زدشمن نعمت حسن ادب
می فزاید بر تو چندانی کز او کم می شود
هوش مصنوعی: اگر تو بتوانی با دشمنی که بر تو آسیب میزند، به خوبی رفتار کنی و آداب و ادب را رعایت کنی، بر حسن و نیکویی تو افزوده میشود به اندازهای که از او کاسته میشود.
حاصلی غیر از پریشانی نخواهد داشتن
کشت آمالی کز آب روی خرم می شود
هوش مصنوعی: اگر آرزویی که با اشتیاق و امیدوارانه در پی آن هستیم، به خطر بیفتد و دچار آشفتگی شود، نتیجهای جز پریشانی برای ما نخواهد داشت. این نشان میدهد که اگر تکیهگاه و بنیاد آن آرزو محکم نباشد، نمیتوان به ثمر رسید و در نهایت دچار ناامیدی خواهیم شد.
عاشقانش را زلعل نو خط خندان او
گلشن امید جویا سبز و خرم می شود
هوش مصنوعی: عاشقان با دیدن لبخند زیبا و شفاف او، به رنگ و بوی دلنشینی دست مییابند که آنها را به باغ امیدی سرسبز و شاداب میبرد.

جویای تبریزی