شمارهٔ ۵۵
رنگین کنی زخون جگر گر خیال را
شاید که دلنشین شود اهل کمال را
در پیش قامت تو چو بید موله است
سر بر زمین ز بار خجالت نهال را
مایل به ابروی تو دم حیرتم که هست
حاجت به همنشین ادافهم لال را
ترسم به شیشه خانهٔ رنگت فتد شکست
با ماهتاب چهره مکن آن جمال را
تا در خیال نرگس پرخواب او شدم
بستم به چشم و دل، ره خواب و خیال را
از فیض عجز در چمن عرش طایریم
اینجا شکست شاهپری کرده بال را
سروت به گلشنی که خرامان شود به ناز
خجلت، چو نخل موم، گدازد نهال را
جویا به روی خفتهٔ غفلت زند گلاب
با چشم کم مبین عرق انفعال را
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
رنگین کنی زخون جگر گر خیال را
شاید که دلنشین شود اهل کمال را
هوش مصنوعی: اگر بخواهی با خون دل چیزی زیبا و جذاب بسازی، شاید بتوانی دلستانی برای انسانهای با کمال ایجاد کنی.
در پیش قامت تو چو بید موله است
سر بر زمین ز بار خجالت نهال را
هوش مصنوعی: در مقابل قامت تو، مانند درخت بید، سرم را از شرم به زمین میافکنم و احساس کوچک بودن میکنم.
مایل به ابروی تو دم حیرتم که هست
حاجت به همنشین ادافهم لال را
هوش مصنوعی: حسرت دیدن ابروهای تو در دل من چنان است که دیگر نیازی به همصحبتی با کسی که نمیتواند صحبت کند ندارم.
ترسم به شیشه خانهٔ رنگت فتد شکست
با ماهتاب چهره مکن آن جمال را
هوش مصنوعی: نگرانم که با تابش نور ماه، زیبایی و رنگ صورتت تحت تاثیر قرار بگیرد و به شیشه خانه آسیب بزند، پس چهرهات را در این نور نشان نده.
تا در خیال نرگس پرخواب او شدم
بستم به چشم و دل، ره خواب و خیال را
هوش مصنوعی: من با خیال خوابآور نرگس او، چشمانم را بستم و دلم را به دنیای خواب و خیال سپردم.
از فیض عجز در چمن عرش طایریم
اینجا شکست شاهپری کرده بال را
هوش مصنوعی: در باغ بهشتی، ما به سبب ناتوانی خود در دریافت فیض و نعمت، حضور داریم. اینجا شاهپر بر اثر شکستی که خورده، دیگر نتوانسته پرواز کند.
سروت به گلشنی که خرامان شود به ناز
خجلت، چو نخل موم، گدازد نهال را
هوش مصنوعی: مال و ثروت در جایی که با ناز و خودخواهی به حرکت درمیآید، مانند نخل در حال ذوب کردن یک نهال است که نمیتواند به خوبی رشد کند.
جویا به روی خفتهٔ غفلت زند گلاب
با چشم کم مبین عرق انفعال را
هوش مصنوعی: به دنبال کسی هستم که در خواب غفلت است و احساس میکنم باید با زیباییها و لطافتها او را بیدار کنم. اما باید با دقت و احتیاط نگاه کنم تا آثار ناتوانی و عقبنشینی او را نبینم.

جویای تبریزی