شمارهٔ ۱۴۵
شب هجر است و دستم دشمن پیراهن است امشب
چو گل چاک گریبان بیتو وقف دامن است امشب
نباشد در فن نیرنگ سازی چون تو استادی
که چشمت جانب غیر و نگاهت با من است امشب
چراغم روشن است از پهلوی خورشید رخساری
چو ما هم زینت عالم ز گرد دامن است امشب
گل کیفیت از هم بزمی خونابه نوشی چین!
که چون مینای می پرخون دل تا گردن است امشب
جگر کاو که شد مژگان خونریزش، که از غیرت
به تن هر مو مرا چون خار در پیراهن است امشب
تجلی کرد در دل یاد رخساری مرا جویا
از آن رو سرو آهم رشک نخل ایمن است امشب
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شب هجر است و دستم دشمن پیراهن است امشب
چو گل چاک گریبان بیتو وقف دامن است امشب
هوش مصنوعی: امشب شب جدایی است و من در حالی که دستم به پیراهنم میرسد، احساس بیقراری میکنم. مانند گلی که دامنش چاک شده، نمیتوانم بدون تو آرام بگیرم و همهچیزم را برای تو فدا کردهام.
نباشد در فن نیرنگ سازی چون تو استادی
که چشمت جانب غیر و نگاهت با من است امشب
هوش مصنوعی: هیچ کس به اندازه تو در فن نیرنگ و فریب هنرمند نیست، چرا که چشمانت به دیگران نمینگرد و توجهت تنها به من است امشب.
چراغم روشن است از پهلوی خورشید رخساری
چو ما هم زینت عالم ز گرد دامن است امشب
هوش مصنوعی: چراغ من به خاطر نور خورشید روشن است، همانطور که زیباییهای عالم از دامن کسی چون ما الهام میگیرد. امشب هم به همین دلیل است.
گل کیفیت از هم بزمی خونابه نوشی چین!
که چون مینای می پرخون دل تا گردن است امشب
هوش مصنوعی: امشب در مهمانی، گل زیبایی و جلوهای خاص دارد که مانند شراب سرخ، دل را پر از احساسات میکند. زیبایی آن به قدری است که آدم را غرق در لذت و شور میسازد.
جگر کاو که شد مژگان خونریزش، که از غیرت
به تن هر مو مرا چون خار در پیراهن است امشب
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی عاطفی و احساسی اشاره دارد، در آن شخص از دردی که به خاطر عشق و غیرت احساس میکند، صحبت میکند. او بیان میکند که چگونه مژگان او به خاطر این احساسات به خونریزی افتاده و هر تار موی او مانند خار به تنش میزند، به نوعی نشاندهندهی رنج و کشش درونی است که در این شب تجربه میکند. این احساسات نشاندهندهی شدت عشق و غیرتی است که برای معشوق خود دارد.
تجلی کرد در دل یاد رخساری مرا جویا
از آن رو سرو آهم رشک نخل ایمن است امشب
هوش مصنوعی: امشب، یاد چهرهام در دل تجلی یافته و با حسرت به آن نگاه میکنم. آهی از من برمیخیزد که به درخت نخل ایمن حسادت میکند.

جویای تبریزی