گنجور

شمارهٔ ۹

ای مهین والاگهر والی که ما از همتت
فارغ از اندیشه و آسوده از دریوزه‌ایم
دقتی کردم چو یاقوتی مفرخ گوش دار
تا بدانی در چه فن زین گنبد پیروزه‌ایم
در جهان از دو محمد دین ایزد شد قوی
کز وجود این دو اندر نعمت هرروزه‌ایم
آن یکی پیغمبر یزدان و این والی یزد
وز پی تقلیدشان ما فرقه دلسوزه‌ایم
زان عرب‌ها را شرف وز این عجم‌ها را شعف
زین و آن ما پر نموده زآب رحمت کوزه‌ایم
لیکن این شیر عجم برعکس آن میر عرب
بدعتی انگیخت کز وی ریگ غم در موزه‌ایم
در زمان آن محمد روزه گر در روز بود
در زمان این محمد ما به شب هم روزه‌ایم

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مهین والاگهر والی که ما از همتت
فارغ از اندیشه و آسوده از دریوزه‌ایم
هوش مصنوعی: ای بزرگ و نجیب، ای مدبری که به واسطه تلاش و همت تو، ما از نگرانی و فکر و دغدغه‌ها آزاد شده‌ایم و در آسایش به سر می‌بریم.
دقتی کردم چو یاقوتی مفرخ گوش دار
تا بدانی در چه فن زین گنبد پیروزه‌ایم
هوش مصنوعی: به دقت و با توجه به جزئیات نگاه کن، مانند یاقوتی که درخشان و شفاف است. تا بفهمی در کدام حرفه یا زمینه‌ای در این دنیای بزرگ و رنگارنگ قرار داریم.
در جهان از دو محمد دین ایزد شد قوی
کز وجود این دو اندر نعمت هرروزه‌ایم
هوش مصنوعی: در این دنیا با دو شخصیت بزرگ به نام محمد، دین خداوند قوی و پایدار شده است. وجود این دو باعث شده که ما هر روز از نعمت‌ها و برکات بسیاری بهره‌مند شویم.
آن یکی پیغمبر یزدان و این والی یزد
وز پی تقلیدشان ما فرقه دلسوزه‌ایم
هوش مصنوعی: پیامبرانی که از سوی خدا فرستاده شده‌اند و والی یزد، ما به دنبال الگو گرفتن از آن‌ها هستیم و به همین خاطر گروهی دلسوز تشکیل داده‌ایم.
زان عرب‌ها را شرف وز این عجم‌ها را شعف
زین و آن ما پر نموده زآب رحمت کوزه‌ایم
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که عرب‌ها به خاطر شرافت و ویژگی‌های خود و عجم‌ها به خاطر شادی و سرزندگی، هر دو به نوعی ارزشمند و محترم هستند. همچنین اشاره دارد که ما از رحمت و لطف الهی بهره‌مند شده‌ایم و مانند کوزه‌ای پر از آب رحمت، سرشار از blessings هستیم.
لیکن این شیر عجم برعکس آن میر عرب
بدعتی انگیخت کز وی ریگ غم در موزه‌ایم
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی از تضاد و تفاوت اشاره دارد. شاعر به شیر عجم اشاره می‌کند که در مقایسه با میر عرب، فعالیتی نو و بدعتی جدید به وجود آورده است. این بدعت باعث شده که ما دچار غم و اندوه شویم، به‌طوری که این احساس در مکان خاصی، مانند یک موزه، تجسم یافته است. به طور کلی، این متن به تاثیرات مثبت و منفی تغییرات اشاره می‌کند و نشان‌دهنده تضاد میان دو فرهنگ یا شخصیت است.
در زمان آن محمد روزه گر در روز بود
در زمان این محمد ما به شب هم روزه‌ایم
هوش مصنوعی: در زمان پیامبر اول، روزه فقط در طول روز انجام می‌شد، اما در زمان ما به گونه‌ای دیگر است که حتی شب‌ها هم به نوعی روزه‌داری را تجربه می‌کنیم.