گنجور

شمارهٔ ۷۴

این همه خونخواریم زان نرگس خونخواره چیست
چون نخواهد یار جز خونخواری من چاره چیست
گرنه برمن دست برده هجر زور آورده است
در درونم جان و در بیرون گریبان پاره چیست
ایستادن را نمی داند سرشکم ای حکیم
در بیان طالع من حکم این سیاره چیست
گر نمی خواهد شکست جام عیش عاشقان
در بر سیمین او دل همچو سنگ خاره چیست
گرنه باغش زآب می امروز در نشو و نماست
هر دمش از نوگلی بشکفته بر رخساره چیست
رنج من خواهد فلک ور نی جدا زان مه مرا
عیش ناهموار با این محنت همواره چیست
هرکه باشد در جهان میرد همین یک بار و بس
بی رخ جانان مرا این مردن صدباره چیست
خط قرب و دولت تشریف خاصان را بود
بهره عام از جمال شاه جز نظاره چیست
جامی از هول رقیب آورد رو در راه هجر
تا درین هایل بیابان حال این آواره چیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این همه خونخواریم زان نرگس خونخواره چیست
چون نخواهد یار جز خونخواری من چاره چیست
هوش مصنوعی: ما به خاطر چشم‌های جذاب و خاص کسی که خونخوار است، این اندازه خونریزی و آسیب را تحمل می‌کنیم. اگر او هیچ راه دیگری برای دوست داشتن نداشته باشد، ما چه باید بکنیم؟
گرنه برمن دست برده هجر زور آورده است
در درونم جان و در بیرون گریبان پاره چیست
هوش مصنوعی: اگر کسی به من ظلم می‌کند که به خاطر دلتنگی است، در درون من روح و جان من در درد و رنج است و در بیرون، حال من به قدری بد شده که لباس‌های مرا پاره کرده است.
ایستادن را نمی داند سرشکم ای حکیم
در بیان طالع من حکم این سیاره چیست
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر از حکیم خواسته که از سرنوشت او بگوید، زیرا او نمی‌داند چگونه باید در برابر چالش‌ها ایستادگی کند. شاعر به سیاره‌ها و تأثیرات آن‌ها بر زندگی‌اش اشاره می‌کند و از حکیم می‌پرسد که چه تقدیری برای او در نظر گرفته شده است.
گر نمی خواهد شکست جام عیش عاشقان
در بر سیمین او دل همچو سنگ خاره چیست
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواهد که لذت نوشیدن عاشقان در آغوش او خراب شود، پس دلش همچون سنگ محکم است.
گرنه باغش زآب می امروز در نشو و نماست
هر دمش از نوگلی بشکفته بر رخساره چیست
هوش مصنوعی: اگر باغش امروز به خاطر آب در حال رشد و شکوفایی است، پس هر لحظه که گل تازه‌ای بر چهره‌اش می‌روید، نشان از چیست؟
رنج من خواهد فلک ور نی جدا زان مه مرا
عیش ناهموار با این محنت همواره چیست
هوش مصنوعی: اگر آسمان به من سختی دهد، یا نه، جدا شدن از آن ماه برای من چه لذتی خواهد داشت وقتی که این درد و رنج همیشه با من همراه است؟
هرکه باشد در جهان میرد همین یک بار و بس
بی رخ جانان مرا این مردن صدباره چیست
هوش مصنوعی: هر کسی در این دنیا یک بار می‌میرد و تمام می‌شود. اما برای من، که چهره محبوبم را نمی‌بینم، این مرگ مثل صد بار مردن است.
خط قرب و دولت تشریف خاصان را بود
بهره عام از جمال شاه جز نظاره چیست
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره شده است که تنها عده خاصی از افراد می‌توانند از ویژگی‌های برجسته و زیبایی‌های قدرت و سلطنت بهره‌مند شوند و دیگران فقط می‌توانند آنها را تماشا کنند. به عبارت دیگر، کسانی که در مقام‌های بالا قرار دارند، از نعمت‌ها و زیبایی‌های زندگی بهتر بهره می‌برند، در حالی که عموم مردم فقط می‌توانند نظاره‌گر این زیبایی‌ها باشند.
جامی از هول رقیب آورد رو در راه هجر
تا درین هایل بیابان حال این آواره چیست
هوش مصنوعی: کسی از ترس رقیب، جامی به دست آورد و در مسیر جدایی قرار گرفت. حال این آواره در این بیابان بی‌کران چه حالی دارد؟