گنجور

شمارهٔ ۱۸۷

دل من راه دینداران ره میخانه می‌داند
وز این ره هرکه دور، او را ز دین بیگانه می‌داند
هوای گنج دارد چغد و چندین گرد ویرانه
ازان گردد که جای گنج در ویرانه می‌داند
زبان کرد از زبانه شمع تا عشاق را خواند
زبانش را دلی روشن همین پروانه می‌داند
به زنجیر جنون خوش آنکه چون دیدی مرا گفتی
که ذوق عشق اگر می‌داند این دیوانه می‌داند
برون از خانه خود ریز خونم تا نداند کس
ثواب اندر مثل گویند راه خانه می‌داند
به بزم خود به دست دیگران ده جام و پیمانه
که مست لعل تو نی جام و نی پیمانه می‌داند
اگر درد دلی داری به همدردان بگو جامی
که فارغ حسب حال عاشقان افسانه می‌داند

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل من راه دینداران ره میخانه می‌داند
وز این ره هرکه دور، او را ز دین بیگانه می‌داند
هوش مصنوعی: دل من مسیر زندگی (دینداران) را به خوبی می‌شناسد و هر کسی که از این مسیر دور باشد، او را از دین و مذهب بیگانه می‌داند.
هوای گنج دارد چغد و چندین گرد ویرانه
ازان گردد که جای گنج در ویرانه می‌داند
هوش مصنوعی: چغد (پرنده‌ای که در لانه‌سازی ماهر است) به دنبال گنج و ثروت می‌گردد و می‌داند که گنج‌ها معمولاً در ویرانه‌ها و مکان‌های نامناسب و متروکه پیدا می‌شوند. او به همین دلیل از میان ویرانه‌ها عبور می‌کند، چون تشخیص می‌دهد جایی که ثروت در آن نهفته است، ممکن است به ظاهر بی‌ارزش به نظر برسد.
زبان کرد از زبانه شمع تا عشاق را خواند
زبانش را دلی روشن همین پروانه می‌داند
هوش مصنوعی: شمع زبانش را به کار می‌گیرد و با نورش عاشقان را جذب می‌کند. تنها پروانه‌ای که به دور آن می‌چرخد، می‌داند که این نور چقدر دل‌ها را روشن می‌کند.
به زنجیر جنون خوش آنکه چون دیدی مرا گفتی
که ذوق عشق اگر می‌داند این دیوانه می‌داند
هوش مصنوعی: اگر در دیوانگی من را دیدی و گفتی که این عشق چه لذتی دارد، بی‌تردید خود این دیوانه نیز به خوبی این لذت را درک کرده است.
برون از خانه خود ریز خونم تا نداند کس
ثواب اندر مثل گویند راه خانه می‌داند
هوش مصنوعی: خودم را از خانه بیرون می‌ریزم تا کسی متوجه نشود که ثوابی در این کار وجود دارد؛ چون فقط راه خانه را کسی می‌داند که در آنجا زندگی می‌کند.
به بزم خود به دست دیگران ده جام و پیمانه
که مست لعل تو نی جام و نی پیمانه می‌داند
هوش مصنوعی: در مهمانی خود، باید به دیگران جام و پیمانه بدهی، زیرا کسی که تحت تأثیر زیبایی‌های تو قرار گرفته، نیازی به جام و پیمانه ندارد و فقط به عشق و زیبایی تو فکر می‌کند.
اگر درد دلی داری به همدردان بگو جامی
که فارغ حسب حال عاشقان افسانه می‌داند
هوش مصنوعی: اگر در دل خود غمی داری، بهتر است آن را با کسانی که همدردی می‌کنند در میان بگذاری. چون افرادی که عاشق هستند و حالات یکدیگر را می‌فهمند، مانند جامی هستند که داستان‌های عاشقانه را می‌شناسند و می‌توانند درک کنند که چه می‌گذرد.