گنجور

شمارهٔ ۱۱

اینچنین عالی بنا در عرصه عالم کم است
کس نکرد اینسان بنایی تا بنای عالم است
تا پی بوسه به خاک آستانش لب نهند
پشت گردون زیر پای خاکبوسانش خم است
آب لطفش می چکد از سقف بر دیوار و در
این درختانش که بینی سبز و خرم زان نم است
کی ز تصریف زمان فک گردد از وی تا ابد
دال دولت کز ازل در سدره او مدغم است
از فروغ روزن او صبح دولت می دمد
خوش بود با صبح او همدم شدن گر یکدم است
در حریمش محرمان راکامرانیها بود
مانده محروم از حریم او همین نامحرم است
شانه شکل کنگر بامش زند مشاطه وار
زلف عشرت راکه از بار حوادث درهم است
می زند هم دور و هم نزدیک را گلبانگ عیش
شاهد این نکته در وی نغمه زیر و بم است
تاجداران پا ز سر ناکرده در وی چون روند
کاستان او قدمگاه خدیو اعظم است
شاه قیصر قصر اسکندر در فغفور فر
عدل ورز ظلم کاه دین پناه دادگر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اینچنین عالی بنا در عرصه عالم کم است
کس نکرد اینسان بنایی تا بنای عالم است
هوش مصنوعی: در جامعه ما، ساخت بنایی با این سطح از عظمت و کیفیت بسیار نادر است. هیچ‌کس تا کنون اقدامی چنین بزرگ و برجسته در جهت ساخت و ساز جهان انجام نداده است.
تا پی بوسه به خاک آستانش لب نهند
پشت گردون زیر پای خاکبوسانش خم است
هوش مصنوعی: برای اظهار محبت و احترام به او، حتی آسمان هم زیر پای سربازانش به حالتی خم شده است تا بوسه‌ای بر خاک پای او بزنند.
آب لطفش می چکد از سقف بر دیوار و در
این درختانش که بینی سبز و خرم زان نم است
هوش مصنوعی: بارش باران باعث جاری شدن آب لطیف از سقف بر روی دیوارها می‌شود و درختان سرسبز و شاداب به خاطر این رطوبت زیبا و پرنشاط به نظر می‌رسند.
کی ز تصریف زمان فک گردد از وی تا ابد
دال دولت کز ازل در سدره او مدغم است
هوش مصنوعی: تا کی تغییرات زمان او را از خود دور می‌کند، در حالی که نعمت‌هایی که از آغاز در او نهفته است، همواره باقی است؟
از فروغ روزن او صبح دولت می دمد
خوش بود با صبح او همدم شدن گر یکدم است
هوش مصنوعی: به دنبال صبحی تازه هستیم که از نور خانه‌اش می‌تابد. خوب است که با این صبح، حتی اگر فقط برای لحظه‌ای هم باشد، همراه شویم.
در حریمش محرمان راکامرانیها بود
مانده محروم از حریم او همین نامحرم است
هوش مصنوعی: در حوزه و فضای مقدس او، تنها کسانی که به او نزدیک هستند از نعمت‌ها و لطف‌های او بهره‌مندند، و کسانی که از این حریم دورند و محروم‌اند، به خاطر غفلت و نداشتن شناخت از او هستند.
شانه شکل کنگر بامش زند مشاطه وار
زلف عشرت راکه از بار حوادث درهم است
هوش مصنوعی: شانه‌ای که مانند کنگر بوده، با زلف‌هایی که به زیبایی شانه می‌شود، نرمی و خوش‌فرمی به موهای درهم‌ریخته عشق می‌بخشد که از فشار روزگار آسیب دیده‌اند.
می زند هم دور و هم نزدیک را گلبانگ عیش
شاهد این نکته در وی نغمه زیر و بم است
هوش مصنوعی: شادی و سرور به همه جا می‌رسد؛ نه فقط به نزدیکان، بلکه دورترها هم تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. این مسأله را می‌توان از نغمه‌های مختلف و احساسات متنوعی که در آن شاهد هستیم، فهمید.
تاجداران پا ز سر ناکرده در وی چون روند
کاستان او قدمگاه خدیو اعظم است
هوش مصنوعی: تاجداران که از سر خود بیرون نمی‌آیند، چگونه می‌توانند وارد سرزمین او شوند؟ چرا که جای پای بزرگ‌ترین پادشاه در آنجا قرار دارد.
شاه قیصر قصر اسکندر در فغفور فر
عدل ورز ظلم کاه دین پناه دادگر
هوش مصنوعی: پادشاه قیصر در قصر اسکندر زندگی می‌کند و در میان تغییرات و مشکلات عدالت را برقرار می‌سازد و ظلم را از بین می‌برد. او پناهگاهی برای دین و عدالت است.