شمارهٔ ۳۳
ماهی که خاست در شهر از رفتنش قیامت
شکر خدا که آمد باز از سفر سلامت
من شاه تخت عشقم تاج شرف به فرقم
سنگی که بر سر من می آید از ملامت
عشقم ندیم جان شد بی عشق اگر ز جانم
روزی دمی برآمد، دارم بر آن ندامت
بررغم شیخ شهرم پیر مغان دهد می
پیش من این کرم هست افزون ز صد کرامت
گر وصف گل نویسم یا حال سرو گویم
اینها همه کنایت زان عارض است و قامت
چشمم کند نظاره آن رو و دل شود خون
آن می کند جنایت وین می کشد غرامت
جامی به عزم کعبه دیگر نبست محمل
تا شد حریم دیرش سرمنزل اقامت
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ماهی که خاست در شهر از رفتنش قیامت
شکر خدا که آمد باز از سفر سلامت
هوش مصنوعی: ماهی که از شهر دور شد، وقتی به خانه برگشت، همه را شادمان کرد. شکر خدا که سالم به سفرش پایان داد و برگشت.
من شاه تخت عشقم تاج شرف به فرقم
سنگی که بر سر من می آید از ملامت
هوش مصنوعی: من حاکم عشق هستم و شرفم مانند تاجی بر سرم قرار دارد؛ سنگی که بر سرم میافتد، ناشی از سرزنشها و انتقاداتی است که به من میشود.
عشقم ندیم جان شد بی عشق اگر ز جانم
روزی دمی برآمد، دارم بر آن ندامت
هوش مصنوعی: عشق من، اگر روزی لحظهای بدون عشق بگذرد، برای این لحظهای که از جانم دور شده، حسرت و پشیمانی دارم.
بررغم شیخ شهرم پیر مغان دهد می
پیش من این کرم هست افزون ز صد کرامت
هوش مصنوعی: با وجود آنکه شیخ شهر مرا میشناسد، پیر مغان با مهربانی برای من شراب میآورد. این لطف و بزرگی او بسیار بیشتر از صد مقام و کرامت است.
گر وصف گل نویسم یا حال سرو گویم
اینها همه کنایت زان عارض است و قامت
هوش مصنوعی: اگر درباره زیبایی گل بنویسم یا از قامت سرو بگویم، همه آن چیزها به زیبایی و ویژگیهای چهره و اندام او اشاره دارد.
چشمم کند نظاره آن رو و دل شود خون
آن می کند جنایت وین می کشد غرامت
هوش مصنوعی: چشمانم به تماشای آن صورت دوخته شده و دل من به خاطر دیدن او غمگین و مجروح است. او با زیباییاش جان مرا میگیرد و در عوض، این درد و غم را به من تحمیل میکند.
جامی به عزم کعبه دیگر نبست محمل
تا شد حریم دیرش سرمنزل اقامت
هوش مصنوعی: جامی دیگر تصمیم نگرفت تا به کعبه برود و محمل (وسعت و وسایل سفر) را باز نکند، زیرا او به حریم دیر (مکان باستانی) رسیده بود که مقصدش همانجا بود.