گنجور

شمارهٔ ۲۷۱

بیا ساقی که شد با می پرستان عهد گل تازه
فکند آواز بلبل در چمن زین معنی آوازه
کهن رسمیت توبه ترک آن خوشتر درین موسم
که سبزه خرم است و سوری و سوسن تر و تازه
ز باد محنت دوران شد ابتر دفتر عیشم
کند زابریشم چنگش مغنی کاش شیرازه
در ایوان خرابات آر رو ازکعبه تا بینی
علو همت بانی و حسن صنعت رازه
قیاس کار جانبازان مکن بر حال رعنایان
که باشد سرخ روی غازیان از خون نه از غازه
به طرف عارض آن خط بس، زنخدان نیست جای او
همان بهتر که ننهد پای خود بیرون ز اندازه
مکن در سینه جامی خانه شهرآشوب شوخی را
که دارد خانه از شهر وفا بیرون دروازه

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بیا ساقی که شد با می پرستان عهد گل تازه
فکند آواز بلبل در چمن زین معنی آوازه
هوش مصنوعی: بیا ای ساقی، چون با اهل می‌نوشی توافق کرده‌ایم، گل تازه‌ای شکفته و بلبل در باغ آواز جان‌نواز سر می‌دهد. این نشان‌دهندهٔ خوشحالی و سرور در دل ماست.
کهن رسمیت توبه ترک آن خوشتر درین موسم
که سبزه خرم است و سوری و سوسن تر و تازه
هوش مصنوعی: در این زمان دل‌انگیز که گیاهان سبز و گل‌ها تازه و شاداب هستند، بهتر است که عادتی کهنه را ترک کنیم و به سمت توبه و تغییر رویه برویم.
ز باد محنت دوران شد ابتر دفتر عیشم
کند زابریشم چنگش مغنی کاش شیرازه
هوش مصنوعی: به خاطر مشکلات و سختی‌های زندگی، لذت‌های من ناتمام و ناقص مانده است. گویی که زندگی‌ام مانند دفتری خالی شده و دوخت و دلبستگی‌اش بر اثر این دردها از بین رفته است.
در ایوان خرابات آر رو ازکعبه تا بینی
علو همت بانی و حسن صنعت رازه
هوش مصنوعی: به در ورودی میخانه برو، از کعبه فاصله بگیر، تا ببینی بلندپروازی‌ها و زیبایی‌های هنری آن کسی را که این جایی را ساخته است.
قیاس کار جانبازان مکن بر حال رعنایان
که باشد سرخ روی غازیان از خون نه از غازه
هوش مصنوعی: کار و تلاش جانبازان را با حال افرادی که زیبا و خوش ظاهرند مقایسه نکن. زیرا سرخی چهره‌ی قهرمانان به خاطر جراحت‌ها و فداکاری‌هایشان است، نه به خاطر زیبایی ظاهری.
به طرف عارض آن خط بس، زنخدان نیست جای او
همان بهتر که ننهد پای خود بیرون ز اندازه
هوش مصنوعی: به سمت چهره‌اش خطی را بکش، چرا که جای زنخدان او نیست و بهتر است که او پایش را از محدوده‌اش بیرون نگذارد.
مکن در سینه جامی خانه شهرآشوب شوخی را
که دارد خانه از شهر وفا بیرون دروازه
هوش مصنوعی: در دل خود جای نده که بازی‌های بی‌حساب و بی‌ثبات، سبب ایجاد آشوب شود، زیرا این خانه که در آن زندگی می‌کنی، از دروازه وفا خارج شده است.