جامیشمارهٔ ۲۱۱
مراست بی رخ تو شادیی به غم نزدیک
شبی و روزی در تیرگی به هم نزدیک
شب فراق تو از حد گذشت کی باشد
که آید این شب محنت به صبحدم نزدیک
برست ز آفت امساک زهد هر که نشست
ز خم باده به سرچشمه کرم نزدیک
مناز گو شه دوران به جام جم که بود
سفال میکده ما به جام جم نزدیک
چو شوق قاید رهرو بود نباشد دور
گرش به دیده نماید ره حرم نزدیک
چو ریگ گرم دوصد کوه آتش است به راه
مرا چه زهره که سویت نهم قدم نزدیک
رخت ز دیده تر دامنان نگه می دار
که کم نهد کسی آیینه را به نم نزدیک
ز علم و فضل چه لافم که دهر می سنجد
متاع بیش ز بیشم به کم ز کم نزدیک
مباش غمزده جامی که کاروان وجود
رسیده است به سرمنزل عدم نزدیک
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مراست بی رخ تو شادیی به غم نزدیک
شبی و روزی در تیرگی به هم نزدیک
هوش مصنوعی: من بدون چهره‌ی تو هیچ شادی‌ای ندارم؛ بی‌تو شب‌ها به غم نزدیک‌تر و روزها در تاریکی به هم نزدیک‌تر می‌شوم.
شب فراق تو از حد گذشت کی باشد
که آید این شب محنت به صبحدم نزدیک
هوش مصنوعی: شب جدایی تو به قدری طولانی و سخت شده که دیگر نمی‌توانم تحمل کنم. کی وقت صبح خواهد رسید تا این شب پر درد به پایان برسد؟
برست ز آفت امساک زهد هر که نشست
ز خم باده به سرچشمه کرم نزدیک
هوش مصنوعی: کسی که از خودداری و زهد دوری کند و در بزم شراب بنشیند، به زودی به خوبی و رحمت نزدیک خواهد شد.
مناز گو شه دوران به جام جم که بود
سفال میکده ما به جام جم نزدیک
هوش مصنوعی: به من بگو در کجا می‌توانم از گنجینه‌های زیبای زندگی و هنر بیاموزم، چرا که در کنار میخانه‌ای که متعلق به ماست، در آنجا درخشش خاصی وجود دارد.
چو شوق قاید رهرو بود نباشد دور
گرش به دیده نماید ره حرم نزدیک
هوش مصنوعی: وقتی شوق و تمایل، دلیلیت در سفر به راه عشق باشد، هیچ مسافتی دور و سخت نخواهد بود، حتی اگر راه حرم از دور به چشم بیاید.
چو ریگ گرم دوصد کوه آتش است به راه
مرا چه زهره که سویت نهم قدم نزدیک
هوش مصنوعی: با وجود سختی‌ها و موانع فراوانی که پیش رو دارم، چطور می‌توانم به سمت تو بروم و قدمی نزدیک‌تر به تو بردارم؟
رخت ز دیده تر دامنان نگه می دار
که کم نهد کسی آیینه را به نم نزدیک
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که وقتی کسی ناراحت است و اشک می‌ریزد، باید مراقب باشیم که احساساتش را تحت فشار نگذاریم و به او توجه کنیم. زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند به راحتی به خودآیینه‌ای که در آن در حال دیدن احساساتش است، نزدیک شود. به عبارت دیگر، در موقعیت‌های حساس و احساسی، باید آرامش و دقت را حفظ کنیم و به اطرافیان‌مان احترام بگذاریم.
ز علم و فضل چه لافم که دهر می سنجد
متاع بیش ز بیشم به کم ز کم نزدیک
هوش مصنوعی: من چه ادعایی از دانش و فضل خود دارم، وقتی که زمان در حال اندازه‌گیری است و ارزش واقعی را بر اساس کمیت و کیفیت می‌سنجد، و من به نظر می‌رسد که از بیشتر بودن به کم‌تر بودن نزدیک‌ترم.
مباش غمزده جامی که کاروان وجود
رسیده است به سرمنزل عدم نزدیک
هوش مصنوعی: ناراحت نباش، زیرا زندگی به انتهای خود نزدیک شده و کاروان وجود در حال رسیدن به مقصد نهایی است.