گنجور

شمارهٔ ۲۰۵

صوفی شهر آن به انواع فضایل متصف
باده خورد و شد به فضل باده خواران معترف
ساخت جاروب حریم میکده موی سفید
خرقه پشمینه در پای خم افکند از کتف
خرده چون شین در سر شاهد کن و شمع و شراب
تا شوی بالانشین بر اهل عشرت چون الف
آن جبین بین برتر از ابرو که پنداری شده ست
عطف دامان مه روشن هلال منخسف
حرف آن قامت مزن با مایل طوبی که او
خاطری دارد ز سمت استقامت منحرف
طبع نادان را ز دانا شادتر دارد سپهر
ز انتظام افتد چو کار پیر خوانندش خرف
شاهد مقصود را پرده حجاب هستی است
جز به جام می نشد بر جامی این سر منکشف

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صوفی شهر آن به انواع فضایل متصف
باده خورد و شد به فضل باده خواران معترف
هوش مصنوعی: عارف شهر به دلیل داشتن ویژگی‌های فراوان، به نوشیدن شراب روی آورده و به خوبی اعتراف کرده است که نوشندگان شراب دارای فضائل بسیاری هستند.
ساخت جاروب حریم میکده موی سفید
خرقه پشمینه در پای خم افکند از کتف
هوش مصنوعی: جاروب کردن حریم میخانه با موی سفید و انداختن خرقه پشمین از دوش، نشان‌دهنده‌ی رهایی و رنج کشیدن در راه عشق و مستی است. این تصویر، نمادی از فدای خود در برابر عشق و زندگی‌ای است که در پی آن هستیم.
خرده چون شین در سر شاهد کن و شمع و شراب
تا شوی بالانشین بر اهل عشرت چون الف
هوش مصنوعی: به کوچک‌ترین جزئیات زیبا نگاه کن، مانند نقش‌ها و خصوصیات در چهره معشوق، و همچنین به شمع و شراب توجه کن. این موارد تو را به مقام بالایی در جمع خوش‌گذرانان می‌رسانند، همانند الف که پایه و اساس است.
آن جبین بین برتر از ابرو که پنداری شده ست
عطف دامان مه روشن هلال منخسف
هوش مصنوعی: آن پیشانی که از ابرو زیباتر به نظر می‌رسد، گویی که دامن ماه کامل را در آغوش گرفته و به صورت هلالی دیده می‌شود.
حرف آن قامت مزن با مایل طوبی که او
خاطری دارد ز سمت استقامت منحرف
هوش مصنوعی: از بیان زیبای او فاصله نگیر، زیرا او به سمت راست و مستقیم فکر می‌کند و از آن منحرف نیست.
طبع نادان را ز دانا شادتر دارد سپهر
ز انتظام افتد چو کار پیر خوانندش خرف
هوش مصنوعی: آدم نادان از آدم دانا خوشحال‌تر است، زیرا اگر کارها به نظم و ترتیب نباشد، دیگران او را دیوانه می‌خوانند.
شاهد مقصود را پرده حجاب هستی است
جز به جام می نشد بر جامی این سر منکشف
هوش مصنوعی: معنی این بیت این است که برای درک حقیقت یا زیبایی اصلی، انسان باید از موانع موجود در جهان مادی گذر کند؛ چرا که تنها با تجربه‌های خاص و عمیق، مثل نوشیدن جامی سرشار از رمز و راز، می‌توان به دلایل و اسرار عمیق تر دست یافت.