گنجور

شمارهٔ ۱۷۹

آن سرو ناز کیست نهاده کلاه کژ
مستی‌ست گوییا که نهد پا به راه کژ
چون تازه شاخ گل که تمایل کند ز باد
گاه از خواص باده شود راست گاه کژ
حرفی‌ست بر لطافت صنع دبیر دال
بر لوح عارضش سر زلف سیاه کژ
افتم خمیده پشت به راهش که دور نیست
در پای سرو راست که خیزد گیاه کژ
خواهی شکار صید مراد آه کش دلا
کمتر فتد ز صوب غرض تیر آه کژ
خوش خاطرم ز دوست به افسانه وصال
خواه آن فسانه راست بود زو و خواه کژ
جامی به چاه جاه مشو سرنگون فرو
بس مرد راست کو شود از میل جاه کژ

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن سرو ناز کیست نهاده کلاه کژ
مستی‌ست گوییا که نهد پا به راه کژ
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی و جلوه‌گری یک دختر یا زن می‌پردازد. شاعر از قامت دراز و دلربای او صحبت می‌کند که ظاهراً در حال شادی و خوشحالی است. او به شکلی جذاب و دلنشین حرکت می‌کند که انگار در حال ناز و کرشمه است. در واقع، این تصویر بیانگر زیبایی و تاثیرگذاری او در دل دیگران است.
چون تازه شاخ گل که تمایل کند ز باد
گاه از خواص باده شود راست گاه کژ
هوش مصنوعی: همان‌طور که جوانه‌های گل به نسیم نرم تمایل پیدا می‌کنند، گاهی بر اثر تأثیر گذار بودن شراب، راست و مستقیم می‌شوند و گاهی هم به طور کج و معوج در می‌آیند.
حرفی‌ست بر لطافت صنع دبیر دال
بر لوح عارضش سر زلف سیاه کژ
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به زیبایی و ظرافت هنری دارد. به نحوی نشان می‌دهد که نرمی و لطافت در نگارش و هنر، همانند ویژگی‌های ظاهری و جذابیت فردی است. در اینجا به زیبایی موهای سیاه و حالت خاص آن نیز اشاره شده که نماد زیبایی و جذب‌کنندگی است.
افتم خمیده پشت به راهش که دور نیست
در پای سرو راست که خیزد گیاه کژ
هوش مصنوعی: من به خاطر راه طولانی خمیده و خسته‌ام، ولی به یاد درخت زیبایی که راست ایستاده، امیدم زنده است که در گوشه‌ای از زمین، جوانه‌ای از زندگی بروید.
خواهی شکار صید مراد آه کش دلا
کمتر فتد ز صوب غرض تیر آه کژ
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به آرزوی خود برسی، باید با دل‌سوزی و آهی عمیق خواسته‌ات را طلب کنی. اما مراقب باش که در این مسیر، کمتر از خطای هدف خود دور شوی.
خوش خاطرم ز دوست به افسانه وصال
خواه آن فسانه راست بود زو و خواه کژ
هوش مصنوعی: من از دوستی خوب یاد می‌کنم و در مورد قصه‌ی وصال صحبت می‌کنم. امیدوارم آن داستان واقعی باشد، حتی اگر کمی دچار تفاوت و کژی شده باشد.
جامی به چاه جاه مشو سرنگون فرو
بس مرد راست کو شود از میل جاه کژ
هوش مصنوعی: به دنبال مقام و جاه نرو، زیرا ممکن است سقوط کنی. به جای آن، بر روی اخلاق و راست‌گویی خود تمرکز کن، زیرا کسی که به دنبال مقام است، ممکن است به انحراف برود.