گنجور

شمارهٔ ۱۵۸

معاشران چو می لعل در پیاله کنند
ز جم حکایت حال هزارساله کنند
وگر زبان بگشاید به عیب بی خردی
نکرده نطق به روح جمش حواله کنند
کسی به خوان نوال فلک نیارد دست
که نی به عاقبتش ز هر در نواله کنند
جمال دختر رز را نگر که حیف بود
گرش نه حاصل کونین در قباله کنند
بهار عیش چو در دی فتد خوش آن که در او
ز روی یار گل از جام باده لاله کنند
به ژاله نسبت دندانت ار کنم چه عجب
بر آبگینه دلها چو کار ژاله کنند
تنم که رگ رگ او نالد از غمت چنگیست
که تارهایش از آسیب زخمه ناله کنند
بهشت را که خریدند بی تو ساده دلان
نما جمال که آن بیع را اقاله کنند
چو شرح گفته جامی دهند نکته وران
به حل هر ورق املای صد رساله کنند

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

معاشران چو می لعل در پیاله کنند
ز جم حکایت حال هزارساله کنند
هوش مصنوعی: دوستان وقتی شراب قرمز را در جام می‌ریزند، داستان هزارساله‌ی خود را بازگو می‌کنند.
وگر زبان بگشاید به عیب بی خردی
نکرده نطق به روح جمش حواله کنند
هوش مصنوعی: اگر کسی به زبانی به عیوب نادانی‌ها اشاره کند، سخنش را به روح جمش (شاه بزرگ) نسبت دهند.
کسی به خوان نوال فلک نیارد دست
که نی به عاقبتش ز هر در نواله کنند
هوش مصنوعی: هیچ کس نمی‌تواند به سفره‌ی نعمت‌های آسمانی دسترسی پیدا کند، زیرا عاقبت آنچه از درهای نعمت می‌رسد، به دست تقدیر خواهد بود.
جمال دختر رز را نگر که حیف بود
گرش نه حاصل کونین در قباله کنند
هوش مصنوعی: به زیبایی دختر گل توجه کن، زیرا جای تأسف است اگر او را به عنوان نتیجه دنیا و آخرت در سند و مدرک ثبت نکنند.
بهار عیش چو در دی فتد خوش آن که در او
ز روی یار گل از جام باده لاله کنند
هوش مصنوعی: هنگامی که بهار خوشی در دیجا به پایان می‌رسد، خوشا به حال آن کسی که در آن زمان به یاد روی محبوبش، گل را از جام شراب لاله‌وار می‌چشند.
به ژاله نسبت دندانت ار کنم چه عجب
بر آبگینه دلها چو کار ژاله کنند
هوش مصنوعی: اگر دندان تو را به ژاله تشبیه کنم، چه جای تعجبی دارد؟ چون مثل ژاله، دل‌ها را هم به زیبایی شفاف و درخشان می‌کنند.
تنم که رگ رگ او نالد از غمت چنگیست
که تارهایش از آسیب زخمه ناله کنند
هوش مصنوعی: بدن من که از غم تو به شدت در حال ناله است، مانند سازی است که تارهایش از زخم‌ها و آسیب‌ها صدا می‌زنند و ناله می‌کنند.
بهشت را که خریدند بی تو ساده دلان
نما جمال که آن بیع را اقاله کنند
هوش مصنوعی: بهشت را که بدون تو به دست آوردند، دل‌های ساده‌ی مردم به جلوه‌ی تو نظر می‌کنند، زیرا ممکن است که آن معامله را لغو کنند.
چو شرح گفته جامی دهند نکته وران
به حل هر ورق املای صد رساله کنند
هوش مصنوعی: وقتی که توضیحاتی درباره یک جام ارائه می‌شود، اهل نکته و دانش می‌توانند از هر صفحه آن، صدها رساله و نوشته را به سادگی بنویسند.