شمارهٔ ۱۴ - یک قصیده
شد بساط خرمی طی در جهان زین واقعه
زیر و بالا شد زمین و آسمان زین واقعه
نیست شبها بر کنار آسمان رنگ شفق
خون همی آید ز چشم روشنان زین واقعه
بود پنهان فتنه پیدا ایمنی دردا که شد
آن نهان پیدا و این پیدا نهان زین واقعه
داده بود او گرگ را خوی شبانان دور نیست
گر کند اندیشه گرگی شبان زین واقعه
ذوق ارباب یقین بر حال خود باقی نماند
هرگز این حالم نبود اندر گمان زین واقعه
فتنه آخر زمان را خلق گفتندی عظیم
شد محقر فتنه آخر زمان زین واقعه
من که لالم کی توانم شرح این دادن تمام
لال می گردد فصیحان را زبان زین واقعه
این مصیبت نیست خاص ماوراء النهریان
تیره شد هر شهر ازین ناخوش خبر بر شهریان
شمارهٔ ۱۳ - یک قصیده: نیست باران این که می بارد ز ابر نوبهارشمارهٔ ۱۵ - یک قصیده: ماتم او رخنه در سور سمرقند اوفکند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شد بساط خرمی طی در جهان زین واقعه
زیر و بالا شد زمین و آسمان زین واقعه
هوش مصنوعی: به خاطر این واقعه، شادی و خوشحالی از بین رفت و دنیا دگرگون شد؛ زمین و آسمان تحت تأثیر این اتفاق به طور کامل تغییر کردند.
نیست شبها بر کنار آسمان رنگ شفق
خون همی آید ز چشم روشنان زین واقعه
هوش مصنوعی: در شبها رنگ شفق بر فراز آسمان نمایان نمیشود و این به خاطر آن است که اشکهای روشندلان از این درد به زمین میریزد.
بود پنهان فتنه پیدا ایمنی دردا که شد
آن نهان پیدا و این پیدا نهان زین واقعه
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره شده است که در گذشته، فتنهای در خفا وجود داشت که به نظر میرسید ایمنی و امنیت برقرار است. اما حالا آن فتنهای که پنهان بود، نمایان شده و وضعیت موجود که به نظر شفاف میرسید، در واقع به نوعی پنهان و خطرناک است. این تغییر وضعیت نشاندهنده این است که واقعیتها ممکن است در ظاهر متفاوت از آنچه که هستند به نظر برسند.
داده بود او گرگ را خوی شبانان دور نیست
گر کند اندیشه گرگی شبان زین واقعه
هوش مصنوعی: او به گرگ اجازه داده بود، اما طبیعت شبانان او را از این فکر دور نگه میدارد. اگر این شبان، به فکر گرگ باشد، در این موقعیت دچار مشکل خواهد شد.
ذوق ارباب یقین بر حال خود باقی نماند
هرگز این حالم نبود اندر گمان زین واقعه
هوش مصنوعی: احساس و شوق صاحب یقین به حال خود هیچگاه پایدار نماند. هرگز حال من به این حد نبود که نسبت به این واقعه دچار شک و تردید شوم.
فتنه آخر زمان را خلق گفتندی عظیم
شد محقر فتنه آخر زمان زین واقعه
هوش مصنوعی: در آخرالزمان، مشکلات و فتنهها به گونهای خواهد بود که کسانی که در ابتدا بیاهمیت به نظر میرسند، به یکباره به موضوعات بزرگی تبدیل خواهند شد و تأثیرات عمیقی بر جامعه خواهند داشت.
من که لالم کی توانم شرح این دادن تمام
لال می گردد فصیحان را زبان زین واقعه
هوش مصنوعی: من که نمیتوانم صحبت کنم، چگونه میتوانم تمام این اتفاق را توضیح دهم؟ حتی سخنوران ماهر نیز در برابر این واقعه زبان خود را از دست میدهند.
این مصیبت نیست خاص ماوراء النهریان
تیره شد هر شهر ازین ناخوش خبر بر شهریان
هوش مصنوعی: این مشکل فقط مربوط به ماوراءالنهر نیست، بلکه همه شهرها تحت تاثیر این اخبار ناخوشایند و نگرانکننده قرار گرفتهاند.