شمارهٔ ۳۰۱
بی تو عاشق چو نظر در قدح لاله کند
زآب چشم و دم سردش قدح ژاله کند
کوهکن تیشه چو بر کوه زند آن چه صداست
آهن و سنگ ز درد دل او ناله کند
دیده دنبال تو دل نیز خدا را مپسند
که رقیبم ز سر کوی تو دنباله کند
مه توان خواند به آن خط رخ زیبای تو را
گر فلک گرد مه از عنبر تر هاله کند
آنچه با زنده دلی کرد چو خضر آب حیات
لعل جانبخش تو با مرده صدساله کند
عشق بی جلوه معشوق میسر نشود
عقل و دین کی برد آن وصف که دلاله کند
لاف هر ناخلف از جا نبرد جامی را
راه موسی نزد بانگ که گوساله کند
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بی تو عاشق چو نظر در قدح لاله کند
زآب چشم و دم سردش قدح ژاله کند
هوش مصنوعی: وقتی که تو نیستی، عشق در چشم من مانند لالهای است که درون جامی مینگرد. اشکهایم به مانند آبی هستند که در این جام میریزد و نفس سردی که از من خارج میشود، مانند شبنم بر آن قرار میگیرد.
کوهکن تیشه چو بر کوه زند آن چه صداست
آهن و سنگ ز درد دل او ناله کند
هوش مصنوعی: کارگر کوه وقتی تیشهاش را بر کوه میزند، صدای آهن و سنگ به خاطر درد دل او به ناله درمیآید.
دیده دنبال تو دل نیز خدا را مپسند
که رقیبم ز سر کوی تو دنباله کند
هوش مصنوعی: چشمانم به دنبال توست و دل نیز نباید خدا را نادیده گیرد، زیرا رقیب من از کوی تو در حال تعقیب کردن است.
مه توان خواند به آن خط رخ زیبای تو را
گر فلک گرد مه از عنبر تر هاله کند
هوش مصنوعی: درخشش چهره زیبای تو آنقدر دلرباست که حتی ماه هم با همه زیباییاش نمیتواند با آن رقابت کند، حتی اگر برایش از عطر خوش عنبر استفاده کند و هالهای دورش بسازد.
آنچه با زنده دلی کرد چو خضر آب حیات
لعل جانبخش تو با مرده صدساله کند
هوش مصنوعی: هر آنچه که خضر (پیامبر) با زندهدلی و شعور خود انجام میدهد، همانند آب حیات و شفا بخشی است که تو میتوانی با آن به یک مرده صدساله زندگی ببخشی.
عشق بی جلوه معشوق میسر نشود
عقل و دین کی برد آن وصف که دلاله کند
هوش مصنوعی: عشق بدون زیبایی و جلوه معشوق امکانپذیر نیست؛ عقل و دین نمیتوانند آن وصفی را که عاشق را به معشوق راهنمایی کند، درک کنند.
لاف هر ناخلف از جا نبرد جامی را
راه موسی نزد بانگ که گوساله کند
هوش مصنوعی: کسی که نادرست و بینهایت میخواهد خود را بزرگ جلوه دهد، نمیتواند به موفقیت دست یابد. تنها کسانی که با صداقت و به درستی بر روی کار خود تمرکز میکنند، میتوانند به هدف عالی برسند.