شمارهٔ ۳۰
پیر ما بگذاشت آخر شیوه زهاد را
ساخت فرش میکده سجاده ارشاد را
خورده ام پیش از نماز صبح می بهر خدا
ای امام امروز با مطرب گذار اوراد را
چنگ استادی ست درس عشق گو مطرب کجاست
تا زمانی بر سر درس آرد این استاد را
صوفی دریوزه گر از بزم جمع دجله کش
گر رود غم نیست یک زنبیل کم بغداد را
اعتماد مفلس میخانه بر فیض خم است
نیست زادی چون توکل حاجی بی زاد را
از دم نی گرم کی گردد دل سخت فقیه
گرچه سازد فی المثل نرم این فسون پولاد را
جامیا خشت از سر خم گیر و گل از لای می
گر عمارت خواهی این دیر خراب آباد را
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پیر ما بگذاشت آخر شیوه زهاد را
ساخت فرش میکده سجاده ارشاد را
هوش مصنوعی: مربی ما در نهایت روش زاهدان را ترک کرد و فرش میخانه را به عنوان سجاده ارشاد قرار داد.
خورده ام پیش از نماز صبح می بهر خدا
ای امام امروز با مطرب گذار اوراد را
هوش مصنوعی: قبل از نماز صبح، به خاطر خدا، از بزم شاد و سرور لذت بردم، ای امام. امروز بیایید اوراد و دعا را با مطرب و آواز همراه کنیم.
چنگ استادی ست درس عشق گو مطرب کجاست
تا زمانی بر سر درس آرد این استاد را
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به اینکه عشق مانند یک ساز زیبا است که نیاز به نواختن دارد. شاعر از یک موسیقیدان میخواهد که بیاید و عشق را به خوبی به تصویر بکشد. برای او مهم است که این استاد درسی از عشق را بیاموزد و آن را به گوش دیگران برساند.
صوفی دریوزه گر از بزم جمع دجله کش
گر رود غم نیست یک زنبیل کم بغداد را
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به تصویر کشیدن وضعیتی اشاره دارد که فردی زهد و زهدورزی را به نمایش میگذارد. او میگوید که اگر صوفیای به خاطر سختیهایی که در زندگی دارد، از یک مجالس لذت بخش دور شود، بر او غمی نخواهد بود، زیرا در زندگی خود تجربیات و معانی بیشتری دارد و هر چیزی در جهان حائز اهمیت نخواهد بود. این تعبیر به نوعی نمایانگر عدم وابستگی و بیاعتنایی به دنیای مادی است.
اعتماد مفلس میخانه بر فیض خم است
نیست زادی چون توکل حاجی بی زاد را
هوش مصنوعی: اعتماد و تکیه کردن فردی که در شرایط سختی قرار دارد، به نعمتهای موجود در میخانه وابسته است. اما برعکس، کسی مانند حاجی که بدون هیچ وسیلهای به سفر میرود، نمیتواند به چیزی غیر از توکل خود تکیه کند.
از دم نی گرم کی گردد دل سخت فقیه
گرچه سازد فی المثل نرم این فسون پولاد را
هوش مصنوعی: اگر دمی از نی گرم بوزد، دل سخت فقیه نیز ممکن است نرم شود، هرچند که او به ظاهر مانند دیگران نرمخو نیست. این معجزهای است که حتی میتواند بر روی فولاد تأثیر بگذارد.
جامیا خشت از سر خم گیر و گل از لای می
گر عمارت خواهی این دیر خراب آباد را
هوش مصنوعی: اگر میخواهی این مکان ویران را بازسازی کنی، باید از بالای خم، آجر بگیری و از لابهلای شراب، گل برداری.