گنجور

شمارهٔ ۲۲۵

دلم از خم صفا جام مصفا زده است
همتم سنگ بر این طارم مینا زده است
نقد عرفان ز مقلد مطلب کان مسکین
دست در آرزوی نسیه فردا زده است
زر و سیمی که بر آن خواجه نظر دوخته است
مشت خاکی ست که در دیده بینا زده است
برفشان جیب که خار قدم تجرید است
نیم سوزن که سر از جیب مسیحا زده است
دوست را باش و بساط عمل خود طی کن
بس مصلی که رهش نقش مصلا زده است
بی غباری به حرم کعبه روی پی برده ست
کآب راه حرم از آبله پا زده است
گرچه تنگ است بسی خانه صورت جامی
کم کسی خیمه ازین خانه به صحرا زده است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دلم از خم صفا جام مصفا زده است
همتم سنگ بر این طارم مینا زده است
هوش مصنوعی: دل من از زیبایی و طراوت پر است، و اشتیاق من به طور جدی به این دنیای رنگین و شگفت‌انگیز می‌رسد.
نقد عرفان ز مقلد مطلب کان مسکین
دست در آرزوی نسیه فردا زده است
هوش مصنوعی: نقد کردن عرفان از سوی افرادی که تنها تقلید کننده هستند، مانند این می‌ماند که آدمی در آرزوهای آینده‌اش، تنها به امید و آرزو بسنده کند در حالی که خود در همان حال نیازمند و فقیر است.
زر و سیمی که بر آن خواجه نظر دوخته است
مشت خاکی ست که در دیده بینا زده است
هوش مصنوعی: مال و دارایی که خواجه به آن توجه دارد، در حقیقت چیزی بیشتر از خاکی نیست که به چشم انسان بینا رفته است.
برفشان جیب که خار قدم تجرید است
نیم سوزن که سر از جیب مسیحا زده است
هوش مصنوعی: برف‌هایی که در کیف می‌ریزند، نشانه‌ی خالی بودن و بی‌وزنی دنیوی هستند. این برف‌ها نماد قدم‌هایی است که به دور از دنیا و متصل به معنای عمیق‌تر وجود دارند، مثل نخی نازک که سر از کیسه‌ی آدمی که شفا بخش است، بیرون زده.
دوست را باش و بساط عمل خود طی کن
بس مصلی که رهش نقش مصلا زده است
هوش مصنوعی: با دوست خود باش و به کارهایی که باید انجام دهی بپرداز. زیرا بسیاری از افرادی که به سوی نمازخانه می‌روند، در واقع فقط نقشی از آنجا را دنبال می‌کنند.
بی غباری به حرم کعبه روی پی برده ست
کآب راه حرم از آبله پا زده است
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که بدون هیچگونه غبار و آلودگی، به زیارت خانه کعبه رفته است. به نوعی این جمله نشان می‌دهد که از طریق پاهای پلوژان، فضایی پاک و خالص به سمت حرم فراهم شده و این حرکت به وضوح به سمت تقدس و طهارت است.
گرچه تنگ است بسی خانه صورت جامی
کم کسی خیمه ازین خانه به صحرا زده است
هوش مصنوعی: هرچند که این دنیا و ظاهرش محدود و کوچک است، اما در میان این خانه، نفراتی هستند که با روح و اندیشه خود به دنیای وسیع‌تری دست یافته‌اند.