جامیشمارهٔ ۱۳۱
بیا که روی تو خورشیدِ عالم‌افروز است
شبم ز روی تو چون روز و روز فیروز است
شد از جمال تو فیروز روز من وان روز
که خواستم شب و روز از خدای امروز است
شبم ز شعلهٔ شمع و چراغ مستغنی‌ست
چنین که مشعلهٔ آه من شب‌افروز است
به تیغ غمزه اگر چاک می‌کنی جگرم
چه غم چو ناوک مژگان تو جگردوز است
چنین که عشق تو زد راه پیر دانشمند
چه جای طعن جوانان دانش‌اندوز است
رخی چنین خوش و آن گاه خوی بد حاشا
معلم تو اگر نغلطم بدآموز است
تو مرد عافیتی جامی از بتان بگسل
که عشق شیوهٔ رندان عافیت‌سوز است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بیا که روی تو خورشیدِ عالم‌افروز است
شبم ز روی تو چون روز و روز فیروز است
هوش مصنوعی: بیا که ظاهر شدن تو مانند نور خورشید است و شب من به خاطر وجود تو روشن مانند روز و روز من نیز پربار و خوشحال است.
شد از جمال تو فیروز روز من وان روز
که خواستم شب و روز از خدای امروز است
هوش مصنوعی: زیبایی تو، روزگار من را روشن کرده است و آن روزی که از خدا خواستم، حتی شب و روز به من داده شد.
شبم ز شعلهٔ شمع و چراغ مستغنی‌ست
چنین که مشعلهٔ آه من شب‌افروز است
هوش مصنوعی: شبی که من دارم، به خاطر نور شمع و چراغ نیازی ندارم، زیرا آتش اندوه من خود به‌تنهایی روشنی‌بخش شب من است.
به تیغ غمزه اگر چاک می‌کنی جگرم
چه غم چو ناوک مژگان تو جگردوز است
هوش مصنوعی: اگر با چشمان زیبایت دل مرا می‌شکنی، ناراحت نباش؛ زیرا تیر نگاه تو همیشه جگر را دردناک می‌کند.
چنین که عشق تو زد راه پیر دانشمند
چه جای طعن جوانان دانش‌اندوز است
هوش مصنوعی: عشق تو به قدری عمیق و تاثیرگذار است که حتی تجربه و دانش یک فرد بالغ هم نمی‌تواند به آن بپردازد، بنابراین جوانانی که در حال تحصیل هستند، حق ندارند به آن انتقاد کنند.
رخی چنین خوش و آن گاه خوی بد حاشا
معلم تو اگر نغلطم بدآموز است
هوش مصنوعی: چهره‌ای این‌چنین زیبا و در عین حال اخلاقی ناپسند، نشان‌دهنده این است که معلم تو اگر من اشتباه می‌کنم، خود بدآموز است.
تو مرد عافیتی جامی از بتان بگسل
که عشق شیوهٔ رندان عافیت‌سوز است
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی در آغوش راحتی و عافیت باشی، باید از زیبایی‌ها و ظواهر ظاهری دوری کنی. عشق و احساسات عمیق، گاهی رنج و آسیب به همراه دارند و رندان عاشق، معمولاً از عافیت و آرامش کنار می‌روند. پس برای دستیابی به عشق راستین، باید به جستجوی زیبایی‌های واقعی در دل زندگی بپردازی.