جامیشمارهٔ ۱۲۹
بگذر از توبه و تقوی که همه پندار است
در پی مطرب و می باش که کار این کار است
صف زده دردکشان پیش در میکده اند
زاهد صومعه را وقت پس دیوار است
رشته سبحه که از گوهر اخلاص تهی ست
مهره‌اش گرچه هزار است کم از زنار است
محتسب را که نهد پا ز حد شرع برون
مردم آزار چه گویی که خدا آزار است
جز به تجرید منه پا که درین راه دراز
سوزنی در قدم همت عیسی خار است
هر چه بر فرق تو بار است اگر مرد رهی
بنه از سر که نه مردی به سر و دستار است
دلق و سجاده جامی نه پی زرق و ریاست
هر چه دارد همه بهر گرو خمار است
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بگذر از توبه و تقوی که همه پندار است
در پی مطرب و می باش که کار این کار است
هوش مصنوعی: به توبه و پرهیزکاری فکر نکن و از آن‌ها بگذر؛ زیرا این‌ها فقط تصورات و خیالات هستند. بهتر است به دنبال خوشی‌های واقعی و لذت‌ها باشی، چون این‌ها نتیجه‌ی حقیقی زندگی هستند.
صف زده دردکشان پیش در میکده اند
زاهد صومعه را وقت پس دیوار است
هوش مصنوعی: دردکشیدگان و گرفتارانی که در صف ایستاده‌اند، برای ورود به میکده و نوشیدن از شراب، در حالی که زاهدان و عابدان در گوشه‌ای از صومعه به عبادت مشغولند، پشت دیوارها قرار دارند.
رشته سبحه که از گوهر اخلاص تهی ست
مهره‌اش گرچه هزار است کم از زنار است
هوش مصنوعی: رشته سبحه‌ای که از صداقت و صفا خالی باشد، حتی اگر مهره‌هایش هزاران عدد باشد، ارزشش از یک زنار که ساده است کمتر است.
محتسب را که نهد پا ز حد شرع برون
مردم آزار چه گویی که خدا آزار است
هوش مصنوعی: کسی که نظارت می‌کند و اجرای قوانین شرعی را بر عهده دارد، وقتی از مرزهای آن قوانین فراتر می‌رود و به مردم آسیب می‌زند، چه توجیهی برای کارش خواهد داشت وقتی که خود خداوند هم آزاری را نخواسته است؟
جز به تجرید منه پا که درین راه دراز
سوزنی در قدم همت عیسی خار است
هوش مصنوعی: فقط با نیت خالص و آزاد از هر وابستگی گام نگذار، چرا که در این مسیر طولانی، حتی کوچک‌ترین مانع هم می‌تواند به بزرگی دشواری‌های موجود به نظر برسد.
هر چه بر فرق تو بار است اگر مرد رهی
بنه از سر که نه مردی به سر و دستار است
هوش مصنوعی: هر چیزی که بر سر تو قرار دارد و تو را سنگین می‌کند، اگر مردی واقعی هستی، آن را از سرت بردار. زیرا مردانگی به ظواهر و زینت‌های ظاهری بستگی ندارد.
دلق و سجاده جامی نه پی زرق و ریاست
هر چه دارد همه بهر گرو خمار است
هوش مصنوعی: این بیت به مضمون زهد و بی‌اعتنایی به دنیای ظاهری اشاره دارد. در آن گفته می‌شود که لباس زهد و عبادت (دلق و سجاده) برای ریا و نمایش نیست، بلکه در واقع به نوعی جستجوی حقیقت و خلوص برای دوری از زرق و برق دنیایی است. آنچه انسان در این دنیا دارد، در واقع به خاطر دلخوشی‌های زودگذر و موقتی است و هرچه به دست می‌آورد، برایش نوعی مستی و غفلت به همراه دارد.