گنجور

بخش ۲۴ - محمد عصار تبریزی

محمد عصار تبریزی - رحمه الله تعالی، وی صاحب کتاب مهر و مشتری است و در آنجا لطایف و بدایع بسیار است و این چند بیت از آن کتاب است در وصف بینی معشوق:

کشیده بر گل و نسرین ز بینی
خطی در عین لطف و نازنینی
ید قدرت ستونی بسته سیمین
به زیر آن دو طاق عنبرآگین
میان جذع و لعل آن گل اندام
منبت شوشه ای از نقره خام
گل زنبق ولیکن ناشکفته
فراز یاسمین و لاله خفته

و از جمله سخنان وی است این قطعه که در اثنای آن مثنوی ذکر کرده است:

مجو عصار مهر از طبع مردم
که گل هرگز ز شورستان نخیزد
وفا از صورت بی معنی خلق
چو از صورت ملایک می گریزد
به غربال فلک بر فرق اینها
قضا جز گرد غداری نبیزد
به مهر آن را که نیکی بیش خواهی
به کینت هر زمان بدتر ستیزد
چو اشک آن را که سازی جای در چشم
اگر دستش دهد خونت بریزد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

محمد عصار تبریزی - رحمه الله تعالی، وی صاحب کتاب مهر و مشتری است و در آنجا لطایف و بدایع بسیار است و این چند بیت از آن کتاب است در وصف بینی معشوق:
هوش مصنوعی: محمد عصار تبریزی - رحمت خدا بر او باد، نویسنده کتاب "مهر و مشتری" است که در آن مطالب جالب و شگفت‌انگیزی وجود دارد. در اینجا چند بیت از آن کتاب در وصف بینی معشوق آورده شده است:
کشیده بر گل و نسرین ز بینی
خطی در عین لطف و نازنینی
هوش مصنوعی: یک خط زیبایی که بر روی گل و نسرین رسم شده، تغییراتی دلنشین و با لطافت را نشان می‌دهد.
ید قدرت ستونی بسته سیمین
به زیر آن دو طاق عنبرآگین
هوش مصنوعی: ستونی سیمین که قدرت را در چنگ دارد، دو طاق زیبا را بر روی خود نگه داشته است.
میان جذع و لعل آن گل اندام
منبت شوشه ای از نقره خام
هوش مصنوعی: در وسط بدنه و بخش زینتی، آن گل خوش‌اندام، شکوفه‌ای از نقره خالص دیده می‌شود.
گل زنبق ولیکن ناشکفته
فراز یاسمین و لاله خفته
هوش مصنوعی: گل زنبق زیبایی دارد اما هنوز شکفته نشده است و در کنار آن، یاسمن و لاله آرام و بی‌سر و صدا خوابیده‌اند.
و از جمله سخنان وی است این قطعه که در اثنای آن مثنوی ذکر کرده است:
هوش مصنوعی: او در برخی از سخنانش به این نکته اشاره کرده که در میان آنها بخشی از مثنوی را ذکر کرده است.
مجو عصار مهر از طبع مردم
که گل هرگز ز شورستان نخیزد
هوش مصنوعی: از مردم انتظار نداشته باش که همیشه محبت و لطف خود را نشان دهند، زیرا مانند گل، زیبایی و لطافت به‌راحتی از مکان‌های شاداب و سرسبز به وجود نمی‌آید.
وفا از صورت بی معنی خلق
چو از صورت ملایک می گریزد
هوش مصنوعی: وفا از وجود انسان‌ها که بی‌معناست، همچنان که از صورت فرشتگان دوری می‌کند.
به غربال فلک بر فرق اینها
قضا جز گرد غداری نبیزد
هوش مصنوعی: سرنوشت این‌ها مانند گردی است که در غربال آسمان به هیچ وجه نمی‌تواند در جای خود ثابت بماند و همواره در حال تغییر و ناپایداری است.
به مهر آن را که نیکی بیش خواهی
به کینت هر زمان بدتر ستیزد
هوش مصنوعی: اگر بخواهی به کسی نیکی کنی، باید محبت و دوستی را در دلش بپروری، وگرنه به خاطر کینه‌ات دائم از تو بدی می‌بیند.
چو اشک آن را که سازی جای در چشم
اگر دستش دهد خونت بریزد
هوش مصنوعی: اگر اشکی را که در چشم ایجاد می‌شود، به جای دیگری بگذاری، ممکن است دستش به خون تو برسد و آن را بریزد.