بخش ۶
می باید که شاه را منهیان راست کردار راست گفتار بر کار باشند که احوال رعایا و گماشتگان بر ایشان را به وی رسانند.
گویند اردشیر پادشاهی آگاه بود، و چون ندیمان بامداد بیامدندی بگفتی که فلان کس چه خورده است و با فلان زن یا کنیز صحبت داشته است و هر چه کرده بودی بگفتی تا مردمان گمان بردندی که مگر از آسمان به وی فرشته ای آید و آگاهی دهد و محمود سبکتگین نیز از این قبیل بوده است.
چو شاه را نبود آگهی ز حال سپاه
کجا سپاه ز قهر وی احتراز کنند
به قصد ظلم هزاران بهانه پیش آرند
به چنگ فسق هزاران ترانه ساز کنند
بخش ۵: مقربان سلاطین چون گروهی اند که به کوه بلند بالا می روند اما عاقبت به زلازل قهر و نوازل دهر از آن کوه به زیر خواهند افتاد، شک نیست که افتادن بلندتران سخت تر خواهد بود به زیر آمدن فروتران سهل تر.بخش ۷: ارسطاطالیس گوید: بهترین پادشاهان آن است به کرگس ماند گرداگرد او مردار، نه آن که به مردار ماند گرداگرد او کرگس، یعنی می باید که وی از حال حوالی خود آگاه باشد و حوالی وی غافل، نه وی از حال حوالی خود غافل باشد و حوالی وی از حال وی آگاه.
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
می باید که شاه را منهیان راست کردار راست گفتار بر کار باشند که احوال رعایا و گماشتگان بر ایشان را به وی رسانند.
هوش مصنوعی: باید افرادی درستکار و راستگو در نزد شاه حضور داشته باشند که وضعیت مردم و کارگزاران را به او گزارش دهند.
گویند اردشیر پادشاهی آگاه بود، و چون ندیمان بامداد بیامدندی بگفتی که فلان کس چه خورده است و با فلان زن یا کنیز صحبت داشته است و هر چه کرده بودی بگفتی تا مردمان گمان بردندی که مگر از آسمان به وی فرشته ای آید و آگاهی دهد و محمود سبکتگین نیز از این قبیل بوده است.
هوش مصنوعی: میگویند اردشیر پادشاهی بسیار باهوش و دانا بود. وقتی که نزدیکان و مشاوران او در صبح به حضورش میآمدند، او از آنها میخواست که دربارهی رفتار و عملکرد دیگران صحبت کنند؛ مثلا چه چیزی خوردهاند یا با چه کسی صحبت کردهاند و به طور کلی هر آنچه که انجام داده بودند را بیان کنند. به این ترتیب، مردم فکر میکردند که او از آسمان فرشتهای دارد که او را مطلع میکند. محمود سبکتگین نیز به همین شیوه عمل میکرد.
چو شاه را نبود آگهی ز حال سپاه
کجا سپاه ز قهر وی احتراز کنند
هوش مصنوعی: وقتی که پادشاه از وضعیت سپاه خود بیخبر باشد، چگونه میتوان انتظار داشت که سپاه از خشم او خودداری کند؟
به قصد ظلم هزاران بهانه پیش آرند
به چنگ فسق هزاران ترانه ساز کنند
هوش مصنوعی: برای ایجاد ظلم، افراد بسیاری بهانههای مختلفی را جمعآوری میکنند و هزاران آهنگ و ترانه نادرست و فاسد را میسازند.