جامیبخش ۴ - دست برداشتن به مناجات به دستیاری ارباب حاجات
خداوندا ز هستی ساده بودیم
ز بیم نیستی آزاده بودیم
نخست از نیست ما را هست کردی
به قید آب و گل پابست کردی
ز ضعف ناتوانایی رهاندی
ز نادانی به دانایی رساندی
فرستادی به ما روشن کتابی
به امر و نهی فرمودی خطایی
میان نیک و بد تخلیط کردیم
گهی افراط و گه تفریط کردیم
ره فرمودنی ها کم سپردیم
به نافرمودنی ها پا فشردیم
تو نگذشتی ز دستور عنایت
نپوشیدی ز ما نور هدایت
بر آن نور از تو گیرم پوششی نیست
چه حاصل زان چو از ما کوششی نیست
ز ناکوشیدن خود در خروشیم
بده توفیق کوشش تا بکوشیم
چو دانا همچو نادان گشته غرق است
ز دانش تا به نادانی چه فرق است
ز دستان های نفس ناخوش آهنگ
مکن بر ما ره حسن عمل تنگ
در آن تنگی که ما باشیم و آهی
ز رحمت سوی ما بگشای راهی
ازان ره خوان سوی درگاه ما را
به ایمان بر برون همراه ما را
بخش ۳ - ترتیب دلایل هستی واجب تعالی نمودن و ترغیب به تامل در آن فرمودن: دلا تا کی درین کاخ مجازیبخش ۵ - تخصیص مناجات به ناظم بی دستیاری مشارک و مساهم: من آن مرغم که دامم دانه توست
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خداوندا ز هستی ساده بودیم
ز بیم نیستی آزاده بودیم
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، در زندگی ساده و بی‌پیرایه بودیم و از ترس نابودی، آزاد و بی‌نهایت زندگی کردیم.
نخست از نیست ما را هست کردی
به قید آب و گل پابست کردی
هوش مصنوعی: اول از عدم، وجود ما را بخشیدی و سپس به واسطه آب و گل، ما را به این دنیا وابسته کردی.
ز ضعف ناتوانایی رهاندی
ز نادانی به دانایی رساندی
هوش مصنوعی: تو مرا از ضعف و ناتوانی رهایی بخشیدی و به علم و دانش هدایت کردی.
فرستادی به ما روشن کتابی
به امر و نهی فرمودی خطایی
هوش مصنوعی: تو کتابی برای ما فرستادی که در آن دستورها و نهی‌هایی وجود دارد و در آن به ما یادآوری کرده‌ای که باید از خطاها پرهیز کنیم.
میان نیک و بد تخلیط کردیم
گهی افراط و گه تفریط کردیم
هوش مصنوعی: ما در ترکیب خوبی و بدی دچار غلو و کمبود شدیم؛ گاهی به سمت افراط رفته‌ایم و گاهی به سمت تفریط.
ره فرمودنی ها کم سپردیم
به نافرمودنی ها پا فشردیم
هوش مصنوعی: در مسیر زندگی، از چیزهایی که باید انجام می‌شد، کم گذاشتیم و بیشتر بر روی چیزهایی که نباید انجام می‌شد، تأکید کردیم.
تو نگذشتی ز دستور عنایت
نپوشیدی ز ما نور هدایت
هوش مصنوعی: تو هیچگاه از مسیر لطف و محبت ما فاصله نگرفتی و همیشه نور هدایتت را از ما دریغ نکردی.
بر آن نور از تو گیرم پوششی نیست
چه حاصل زان چو از ما کوششی نیست
هوش مصنوعی: من از آن نور به تو دست یابم، اما هیچ پوششی وجود ندارد. چه فایده‌ای دارد وقتی که تلاش و کوششی از سوی ما نیست؟
ز ناکوشیدن خود در خروشیم
بده توفیق کوشش تا بکوشیم
هوش مصنوعی: ما از نتیجهٔ ناپایداری و بی‌کاری خسته‌ایم و امید داریم که توفیق تلاش و کوشش به ما بدهی تا بتوانیم تلاش کنیم.
چو دانا همچو نادان گشته غرق است
ز دانش تا به نادانی چه فرق است
هوش مصنوعی: کسی که دانا شده، مانند نادانان شده و به اندازه‌ی زیاد اطلاعاتش را در خود غرق کرده است. در نهایت، چه تفاوتی بین دانش و نادانی باقی می‌ماند؟
ز دستان های نفس ناخوش آهنگ
مکن بر ما ره حسن عمل تنگ
هوش مصنوعی: از دست‌های نفس دردمند، نغمه‌ای ناگوار بر ما نسرایید و راه خوبی و عمل نیک را بر ما تنگ نکنید.
در آن تنگی که ما باشیم و آهی
ز رحمت سوی ما بگشای راهی
هوش مصنوعی: در شرایط سخت و دشوار، اگر رحمتی به سمت ما بیاید، راهی برای رهایی ما پیدا خواهد شد.
ازان ره خوان سوی درگاه ما را
به ایمان بر برون همراه ما را
هوش مصنوعی: از آن راه، باید به سوی درگاه ما بیایی و با ایمان، ما را همراهی کنی.
حاشیه ها
1399/07/24 19:09
محمدقوی کوشان
در بیت مقطع ، شاید واژۀ ( درگاه) دراصل (درگه) باشد. و واژۀ ( همراه ) شاید ( همره ) بوده است، که دراستنساخ ها درگاه و همراه نقل شده باشد. درگاه و همراه روانی مصرع ها را معیوب ساخته است . لطفا راهنمایی بفرمایید که کدام واژه ها درست است . متشکرم
1399/07/25 10:09
nabavar
گرامی محمد
ازان ره خوان سوی درگاه ما را
به ایمان بر برون همراه ما را
اگر نظر شما اعمال شود،آنگاه وزن این بیت با دیگر ابیات همخوانی نخواهد داشت.هر چند که در عروض چندان تفاوتی نکند.