گنجور

بخش ۹۰ - مناجات در انتقال از اخلاص به جود

ای ز بیمت دل عشاق دو نیم
خطر مخلص راه تو عظیم
وای مخلص اگرش آید پیش
خطر دیدن اخلاص ز خویش
دید اخلاص ز خود اشراک است
نعت اشراک نه از ادراک است
کار مخلص همه نقص است و خلل
کسر او تا نه به فتح است بدل
کسر مخلص ز وی و فتح ز توست
کسر او هست به فتح تو درست
بی تو جامی تنی آمد بی روح
بر تن ای روح فشان گنج فتوح
هر عمارت که زدی ویران کن
همچو گنجش به خود آبادان کن
کیست او تا دم اخلاص زند
تا قدم در حرم خاص زند
دار در سایه انعام خودش
بهره مند از کرم عام خودش
مکن از حرص و هوا پا بستش
گوهر جود نه اندر دستش

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز بیمت دل عشاق دو نیم
خطر مخلص راه تو عظیم
هوش مصنوعی: ای که از زیبایی‌ات دل عاشقان دو نیم شده است، خطری بزرگ بر سر راه تو وجود دارد.
وای مخلص اگرش آید پیش
خطر دیدن اخلاص ز خویش
هوش مصنوعی: ای وای بر مخلصی که وقتی در معرض خطر قرار بگیرد، می‌بیند که چگونه از خود خالصی و صداقت ندارد.
دید اخلاص ز خود اشراک است
نعت اشراک نه از ادراک است
هوش مصنوعی: دیدن اخلاص به صورت واقعی نشانه‌ای از ترک خودپرستی است و توصیف خودپرستی نیز از درک صحیح برنمی‌آید.
کار مخلص همه نقص است و خلل
کسر او تا نه به فتح است بدل
هوش مصنوعی: همه‌ی عیب‌ها و کمبودها ناشی از نیت و کار خالص است، و اصلاح این نقص‌ها به موفقیت و پیروزی منجر خواهد شد.
کسر مخلص ز وی و فتح ز توست
کسر او هست به فتح تو درست
هوش مصنوعی: دلیل موفقیت و پیروزی در این است که آنچه از او (نقص و کاستی) وجود دارد به خاطر تو بوده و آنچه از تو (کامیابی) به دست آمده، دقیقا به خاطر همان نقص اوست.
بی تو جامی تنی آمد بی روح
بر تن ای روح فشان گنج فتوح
هوش مصنوعی: بدون تو، این جسم مانند جامی است که از روح خالی شده است. ای روحی که گنجی از افتخارات را به نمایش می‌گذاری، لطفاً جان تازه‌ای به این بدن ببخش.
هر عمارت که زدی ویران کن
همچو گنجش به خود آبادان کن
هوش مصنوعی: هر بنایی که ساخته‌ای، مانند گنجشک ویران کن و به خودت خوش بگذران.
کیست او تا دم اخلاص زند
تا قدم در حرم خاص زند
هوش مصنوعی: کیست که تا لحظه آخر با صداقت و خلوص نیت تلاش کند و به مقام رفیع و ویژه‌ای برسد؟
دار در سایه انعام خودش
بهره مند از کرم عام خودش
هوش مصنوعی: به لطف و مرحمت خودش، در سایه حمایت او، بهره‌مند شده است.
مکن از حرص و هوا پا بستش
گوهر جود نه اندر دستش
هوش مصنوعی: از روی حرص و آرزو خود را به بند نکش، چرا که بخشش و generosity در دست تو نیست.