بخش ۴۴ - حکایت آن شیر زن موصلی که به روبه بازی موصل اخبار خواجه ای که طالب مواصلت وی بود پای توکل از پیشه فقر بیرون ننهاد
بود مردانه زنی در موصل
سر جانش به حقیقت واصل
همچو خورشید مؤنث در نام
لیک در نور یقین مرد تمام
رو به محراب عبادت کرده
چاک در پرده عادت کرده
نه ره خورد به خود داده نه خفت
خاطرش فرد ز همخوابی جفت
مالداری ز بزرگان دیار
در بزرگی نسب پاک عیار
کس فرستاد به وی کان سره زن
در ره صدق و صفا نادره فن
ز آدمی فرد نشستن نه سزاست
آن که از جفت مبراست خداست
سر نخوت مکش از همسریم
تن فرو ده به زناشوهریم
مهرت ای رابعه ستر و جمال
هر چه خواهی دهم از مال و منال
شیرزن عشوه روبه نخرید
داد پیغام چو آن قصه شنید
که مرا گر به مثل بنده شوی
همچو خاکم به ره افکنده شوی
همگی ملک شود مال توام
دست در هم دهد آمال توام
لیک ازینها چو غباری خیزد
وقت صافم به غبار آمیزد
حاش لله که به اینها نگرم
راه اقبال بر اینها سپرم
پایه فقر بود وایه من
کی فتد بر دو جهان سایه من
مهر هر سفله کجا گیرم خوی
سوی هر قبله کجا آرم روی
بخش ۴۳ - عقد دوازدهم در سر فقر که برقع سواد الوجه فی الدارین بیاض چهره هستی خود نهفتن است فی مرتبتی العلم و العین: ای گرانمایه ترین گوهر پاکبخش ۴۵ - مناجات در توجه به مقام صبر بعد از تحقق به مقام فقر: ای به سویت همه را روی نیاز
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بود مردانه زنی در موصل
سر جانش به حقیقت واصل
هوش مصنوعی: زنی در موصل وجود داشت که از نظر روحی و اخلاقی بسیار شجاع و بااستقامت بود و جانش به حقیقت و معنویت متصل بود.
همچو خورشید مؤنث در نام
لیک در نور یقین مرد تمام
هوش مصنوعی: این بیت به تضاد بین ظاهر و باطن اشاره دارد. شاعر میگوید که مانند خورشید زنانهای در نام است، ولی در حقیقت، نور یقین او به اندازهی یک مرد کامل و قدرتمند است. این به مفهوم وجود قوی و تأثیرگذار در درون اشاره دارد، حتی اگر در ظاهر به شکل زنانهای نمایش داده شود.
رو به محراب عبادت کرده
چاک در پرده عادت کرده
هوش مصنوعی: شخصی در حال عبادت است و با دلزدگی، عادتها و رفتارهای روزمرهاش را کنار گذاشته و به سمت کانون عبادت میرود.
نه ره خورد به خود داده نه خفت
خاطرش فرد ز همخوابی جفت
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که شخص به خودش اجازه نمیدهد که تحت تأثیر دیگران قرار بگیرد و همچنین نگران آرامش و راحتی خود نیست. او از ارتباطی که دارد، لذتی نمیبرد و به نوعی از دیگران جداست.
مالداری ز بزرگان دیار
در بزرگی نسب پاک عیار
هوش مصنوعی: ثروتمندانی از بزرگترین افراد جامعه وجود دارند که به خاطر نسب پاک و سالم خود، در بین مردم مقام و جایگاه ویژهای دارند.
کس فرستاد به وی کان سره زن
در ره صدق و صفا نادره فن
هوش مصنوعی: کسی به او پیام فرستاد که توانایی و مهارت در صداقت و پاکی کم پیدا میشود.
ز آدمی فرد نشستن نه سزاست
آن که از جفت مبراست خداست
هوش مصنوعی: نشستن و زندگی کردن به صورت جدا از انسانها برای کسی مناسب است که از همتای خود آزاد و رهاست و تنها خداوند است که این ویژگی را دارد.
سر نخوت مکش از همسریم
تن فرو ده به زناشوهریم
هوش مصنوعی: به خاطر خودخواهی و فخرفروشی، از همسرت دور نشو و به زندگی مشترکت اهمیت بده.
مهرت ای رابعه ستر و جمال
هر چه خواهی دهم از مال و منال
هوش مصنوعی: عشق و محبت تو، ای رابعه، به قدری برایم ارزشمند است که حاضر هستم هر آنچه دارم، چه از لحاظ ثروت و چه از نظر جواهر و زیبایی، به تو تقدیم کنم.
شیرزن عشوه روبه نخرید
داد پیغام چو آن قصه شنید
هوش مصنوعی: زنی دلیر و شجاع که زیبایی و جذبهاش را به آسانی نمیتوان فریب داد، وقتی آن خبر را شنید، پیامش را فرستاد.
که مرا گر به مثل بنده شوی
همچو خاکم به ره افکنده شوی
هوش مصنوعی: اگر تو به من مانند یک بنده و خدمتگذار درآیی، من همچون خاکی که در راه انداخته شده، میشوم.
همگی ملک شود مال توام
دست در هم دهد آمال توام
هوش مصنوعی: همه چیزهایی که برایت مهم است و آرزوهای تو، در دستان تو قرار میگیرد و به تحقق میپیوندد.
لیک ازینها چو غباری خیزد
وقت صافم به غبار آمیزد
هوش مصنوعی: اما اگر از اینها گرد و غباری بهوجود بیاید، روزی که هوا صاف و زلال است، آن را تحت تأثیر قرار میدهد و بهنوعی موجب کدر شدنش میشود.
حاش لله که به اینها نگرم
راه اقبال بر اینها سپرم
هوش مصنوعی: به هیچ وجه نمیتوانم به این افراد نگاه کنم و برای آنها امید و خوشبینی داشته باشم.
پایه فقر بود وایه من
کی فتد بر دو جهان سایه من
هوش مصنوعی: من در عمق فقر و تنگدستی هستم و نمیدانم کی چهرهام بر این دو جهان تابیده خواهد شد.
مهر هر سفله کجا گیرم خوی
سوی هر قبله کجا آرم روی
هوش مصنوعی: من چگونه میتوانم محبت هر شخص پست و بیمایهای را به دست آورم و چطور میتوانم رو به هر کجای دنیا بایستم؟
حاشیه ها
1398/05/22 05:08
جعفری مجید
با سلام و تشکر
مؤنث و محراب در متن تصحیح شود