گنجور

بخش ۵۴ - جواب گفتن سلامان حکیم را

چون سلامان از حکیم اینها شنید
بوی حکمت بر مشام او وزید
گفت ای جان فلاطون از تو شاد
صد ارسطو زیر فرمان تو باد
عقل ها بودند از آغاز ده
ساختی ده را تو اکنون یازده
من نهاده روی در راه توام
کمترین شاگرد درگاه توام
هر چه گفتی عین حکمت یافتم
در قبول آن به جان بشتافتم
لیک بر رای منیرت روشن است
کاختیار کار بیرون از من است
قدرت فاعل به قدر قابل است
قابلیت نی به جعل جاعل است
هر چه آن را من ز اول قابلم
کی توانم کز وی آخر بگسلم
بلکه هست از قدرت فاعل بدر
بر خلاف آن برون دادن اثر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چون سلامان از حکیم اینها شنید
بوی حکمت بر مشام او وزید
هوش مصنوعی: زمانی که سلامان از حکیم این سخنان را شنید، بوی آگاهی و wisdom به او رسید و او را تحت تأثیر قرار داد.
گفت ای جان فلاطون از تو شاد
صد ارسطو زیر فرمان تو باد
هوش مصنوعی: ای جان فلاطون، خوشحالم که تو در مقام بالایی قرار داری و صد ارسطو زیر نظر تو هستند.
عقل ها بودند از آغاز ده
ساختی ده را تو اکنون یازده
هوش مصنوعی: از ابتدا، مردم دارای عقل و خرد بوده‌اند، اما تو اکنون به خوبی دست به کار شده‌ای و رشد و توسعه‌ای فراتر از آنچه تصور می‌شد را به وجود آورده‌ای.
من نهاده روی در راه توام
کمترین شاگرد درگاه توام
هوش مصنوعی: من در مسیر تو ایستاده‌ام و خود را کوچک‌ترین شاگرد درگاه تو می‌بینم.
هر چه گفتی عین حکمت یافتم
در قبول آن به جان بشتافتم
هوش مصنوعی: هر چه که گفتی، حقیقت و درستی داشت و من با تمام وجودم آن را پذیرفتم.
لیک بر رای منیرت روشن است
کاختیار کار بیرون از من است
هوش مصنوعی: اما بر نظر و دیدگاه درخشان تو مشخص است که اختیار و مدیریت کارها از دست من خارج است.
قدرت فاعل به قدر قابل است
قابلیت نی به جعل جاعل است
هوش مصنوعی: قدرت انجام‌دهنده بستگی به ویژگی‌های موجود دارد و قابلیت موجود نمی‌تواند تنها به وسیله‌ی خالق به وجود آید.
هر چه آن را من ز اول قابلم
کی توانم کز وی آخر بگسلم
هوش مصنوعی: هرچه که از ابتدا برای من مقدر شده، چگونه می‌توانم در پایان از آن دست بکشم؟
بلکه هست از قدرت فاعل بدر
بر خلاف آن برون دادن اثر
هوش مصنوعی: این جمله بیانگر این است که قدرت عامل می‌تواند تأثیری بر خلاف انتظار ایجاد کند. به عبارت دیگر، قدرتی که در کار یک عامل نهفته است می‌تواند نتایجی غیرمترقبه یا غیرعادی به وجود آورد.