گنجور

بخش ۲۷ - در مذمت زنان که محل شهوت موقوف علیه فرزندان است

چاره نبود اهل شهوت را ز زن
صحبت زن هست بیخ عمر کن
زن چه باشد ناقصی در عقل و دین
هیچ ناقص نیست در عالم چنین
دور دان از سیرت اهل کمال
ناقصان را سخره بودن ماه و سال
پیش کامل کو به دانش سرور است
سخره ناقص ز ناقص کمتر است
بر سر خوان عطای ذوالمنن
نیست کافر نعمتی بدتر ز زن
گر دهی صد سال زن را سیم و زر
پای تا سرگیری او را در گهر
جامه از دیبای ششتر دوزیش
خانه از زرین لگن افروزیش
لعل و در آویزه گوشش کنی
شرب زرکش ستر شب پوشش کنی
هم به وقت چاشت هم هنگام شام
خوانش آرایی به گوناگون طعام
چون شود تشنه ز جام گوهری
آبش از سر چشمه خضر آوری
میوه چون خواهد ز تو همچون شهان
نار یزد آری و سیب اصفهان
چون فتد از داوری در تاب و پیچ
جمله اینها پیش او هیچ است هیچ
گویدت ای جانگداز عمر کاه
هیچ چیز از تو ندیدم هیچ گاه
گرچه باشد چهره اش لوح صفا
خالی است آن لوح از حرف وفا
در جهان از زن وفاداری که دید
غیر مکاری و غداری که دید
سالها دست اندر آغوشت کند
چون بتابی رو فراموشت کند
گر تو پیری یار دیگر بایدش
همدمی از تو قوی تر بایدش
چون جوانی آید او را در نظر
جای تو خواهد که او بندد کمر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چاره نبود اهل شهوت را ز زن
صحبت زن هست بیخ عمر کن
هوش مصنوعی: برای کسانی که هوس را در زندگی در نظر می‌گیرند، راهی نیست جز این که ارتباط با زنان را جدی بگیرند، چرا که این پیوند بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی آن‌هاست.
زن چه باشد ناقصی در عقل و دین
هیچ ناقص نیست در عالم چنین
هوش مصنوعی: زن چه نقصی دارد در عقل و دین، در جهان چیزی وجود ندارد که چنین نقصی داشته باشد.
دور دان از سیرت اهل کمال
ناقصان را سخره بودن ماه و سال
هوش مصنوعی: افرادی که به کمال نرسیده‌اند، کمتر از نقش و تأثیر زمان و سال در زندگی خود هستند و نمی‌توانند به درستی از آن استفاده کنند. بنابراین، دوری از ویژگی‌های مثبت و سیرت اهل کمال، سبب می‌شود که زندگی آن‌ها بی‌هدف و بی‌محتوا باشد.
پیش کامل کو به دانش سرور است
سخره ناقص ز ناقص کمتر است
هوش مصنوعی: در برابر انسان‌های دانا و کامل، فرد نادان و کم‌دانش قابل توجه نیست. کسی که کمتر از حد معمول دانش دارد، از نظر ارزش به لحاظ علمی و اجتماعی، بسیار کمتر و ناچیزتر به نظر می‌رسد.
بر سر خوان عطای ذوالمنن
نیست کافر نعمتی بدتر ز زن
هوش مصنوعی: در کنار سفره‌ی نعمت‌های خداوند، نیازی به وجود کافر نیست، زیرا نعمتی وجود دارد که از زن بدتر است.
گر دهی صد سال زن را سیم و زر
پای تا سرگیری او را در گهر
هوش مصنوعی: اگر به یک زن، ثروت و جواهری از سر تا پا بدهی، باز هم او را نمی‌توانی به جواهراتش نسبت دهی.
جامه از دیبای ششتر دوزیش
خانه از زرین لگن افروزیش
هوش مصنوعی: لباسی از پارچهٔ نرم و گرانبها به تن دارد و خانه‌اش با ظرف‌های طلا درخشان زینت داده شده است.
لعل و در آویزه گوشش کنی
شرب زرکش ستر شب پوشش کنی
هوش مصنوعی: اگر گوشش را با جواهر زیبا بیارایی، همچون لعل، و بر او درزی بیفکنی که زیبایی‌اش را بپوشاند، این کار به مانند نوشیدن شراب زعفرانی است که در پوشاندن ظرافت‌هایش شگفت‌انگیز است.
هم به وقت چاشت هم هنگام شام
خوانش آرایی به گوناگون طعام
هوش مصنوعی: در زمان صبحانه و همچنین در وقت شام، سفره را با انواع مختلف غذاها تزئین می‌کنی.
چون شود تشنه ز جام گوهری
آبش از سر چشمه خضر آوری
هوش مصنوعی: زمانی که کسی به شدت به چیزی نیاز داشته باشد و دلش بخواهد که به آن دست یابد، تو می‌توانی آن چیزی را که او نیاز دارد از بهترین و ناب‌ترین منبع‌ها برای او فراهم کنی.
میوه چون خواهد ز تو همچون شهان
نار یزد آری و سیب اصفهان
هوش مصنوعی: به هنگام برداشت میوه، هر میوه‌ای که بخواهی، مانند نارنگی یزد و سیب اصفهان، در دسترس تو خواهد بود.
چون فتد از داوری در تاب و پیچ
جمله اینها پیش او هیچ است هیچ
هوش مصنوعی: وقتی قضا و قدری در کار است و به راه خود می‌افتد، تمام این مسائل و پیچیدگی‌ها در برابر آن هیچ و بی‌اهمیت می‌شوند.
گویدت ای جانگداز عمر کاه
هیچ چیز از تو ندیدم هیچ گاه
هوش مصنوعی: ای جانم، عمرم به تو زیستی هیچ چیز بدی را ندیدم و هرگز تو را در رنج و درد نیافتم.
گرچه باشد چهره اش لوح صفا
خالی است آن لوح از حرف وفا
هوش مصنوعی: اگرچه چهره او زیبا و بی‌نقص به نظر می‌رسد، اما در درونش هیچ نشانی از صداقت و وفا وجود ندارد.
در جهان از زن وفاداری که دید
غیر مکاری و غداری که دید
هوش مصنوعی: در این جهان، جز فریب و نیرنگی که از برخی افراد می‌بینیم، وفاداری از سمت زنان کمتر مشاهده می‌شود.
سالها دست اندر آغوشت کند
چون بتابی رو فراموشت کند
هوش مصنوعی: مدت‌ها در آغوش تو خواهد بود، اما وقتی تو به او توجه نکنی و از او دور شوی، او فراموشت خواهد کرد.
گر تو پیری یار دیگر بایدش
همدمی از تو قوی تر بایدش
هوش مصنوعی: اگر تو در پیری به سر می‌بری، نیاز داری که یاری از خودت قوی‌تر داشته باشی تا در کنار تو باشد.
چون جوانی آید او را در نظر
جای تو خواهد که او بندد کمر
هوش مصنوعی: زمانی که جوانی به چشم می‌آید، آن شخص در نظرش جای تو را می‌گیرد و خود را برای بستن کمر آماده می‌کند.

حاشیه ها

1400/06/04 21:09
ملیکا رضایی

-_-     :(((

راستش آهنگ شعر خوب هست ولی خود شعر خوب نیست ...شاعر نباید توهین کند البته اشعار دیگر جامی خوب هست و در کل گفتم ...