گنجور

بخش ۷ - اشارت به تقسیم محبت به ذاتی و صفاتی و افعالی و آثاری

یا بود عشق منتشی از ذات
یا بود منبعث ز حسن صفات
یا ز افعال یا ز آثارش
می شمر منحصر درین چارش
عشق ذات آن بود که باشد دل
سوی حق خالی از غرض مایل
باز یابد ز خویشتن طلبی
که نباشد معینش سببی
کششی خیزد از درونه جان
که عبارت ازان کشش نتوان
هم عبارت ازان بود کوتاه
هم اشارت در آن بود گمراه
گر بپرسی که کیست محبوبیت
زین تک و پوی چیست مطلوبت
خوابت از چشم اشکبار که برد
صبرت از جان بیقرار که برد
رو به ره داشت جان آگاهت
چون فتادی ز ره که زد راهت
در جواب سؤال ماند لال
دم نیارد زد از حقیقت حال
هر چه بر خاطرش شود ظاهر
باشد از حسب حال او قاصر

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا بود عشق منتشی از ذات
یا بود منبعث ز حسن صفات
هوش مصنوعی: عشق یا از ذات واقعی سرچشمه می‌گیرد یا از زیبایی‌های صفات.
یا ز افعال یا ز آثارش
می شمر منحصر درین چارش
هوش مصنوعی: یا از کارها یا از نشانه‌های او می‌توان او را در چهار چیز محدود کرد.
عشق ذات آن بود که باشد دل
سوی حق خالی از غرض مایل
هوش مصنوعی: عشق واقعی به گونه‌ای است که دل را به سمت خدا می‌کشاند و از هرگونه هدف و انگیزه‌ی دیگر خالی می‌کند.
باز یابد ز خویشتن طلبی
که نباشد معینش سببی
هوش مصنوعی: کسی که از وجود خود چیزی را می‌جوید، باید بداند که این جستجو به دلایل مشخصی نیست.
کششی خیزد از درونه جان
که عبارت ازان کشش نتوان
هوش مصنوعی: احساس نیرویی در عمق وجود انسان به وجود می‌آید که نمی‌توان به راحتی آن را توصیف کرد یا به بیان درآورد.
هم عبارت ازان بود کوتاه
هم اشارت در آن بود گمراه
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که چیزی که به ظاهر ساده و کوتاه به نظر می‌رسد، ممکن است در خود معانی عمیق و پیچیده‌ای نهفته داشته باشد که فرد را دچار سردرگمی کند.
گر بپرسی که کیست محبوبیت
زین تک و پوی چیست مطلوبت
هوش مصنوعی: اگر از من بپرسی که محبوبیت چیست و چه چیزی را باید جستجو کنی، پاسخ این است که محبوبیت از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و هر کسی باید به دنبال آن نکات برود.
خوابت از چشم اشکبار که برد
صبرت از جان بیقرار که برد
هوش مصنوعی: خواب تو از چشمانم اشک می‌ریزد و صبرم را از وجود ناآرامم می‌برد.
رو به ره داشت جان آگاهت
چون فتادی ز ره که زد راهت
هوش مصنوعی: وقتی که به راه زندگی قدم می‌گذاری و آگاهی از مسیر خود داری، اگر به سمت نادرست رفتی و از راه صحیح دور شدی، باید توجه کنی که چرا چنین اتفاقی افتاده است.
در جواب سؤال ماند لال
دم نیارد زد از حقیقت حال
هوش مصنوعی: کسی که در برابر سؤال قرار می‌گیرد و نمی‌تواند پاسخ بدهد، به دلیل نداشتن حقیقتی برای گفتن، سکوت می‌کند و توانایی بیان وضعیت واقعی خود را ندارد.
هر چه بر خاطرش شود ظاهر
باشد از حسب حال او قاصر
هوش مصنوعی: هر چیزی که به ذهن او بیاید، به وضوح نمایان است و نشان‌دهنده این است که او از حال و هوای خود دور است.