گنجور

بخش ۲۳ - اشارت به عذاب قبر و سؤال منکر و نکیر

هر که را زیر خاک شد منزل
دو فرشته به صورتی هایل
پیشش آیند ز ایزد متعال
امتحان را ازو کنند سؤال
که خدای تو و نبی تو کیست
زان همه دین که بود دین تو چیست
گر بگوید جوابشان به صواب
برهد از غم عذاب و عقاب
فسحت قبر او بیفزایند
روزنی در بهشت بگشایند
گردد او را عیان چه صبح و چه شام
که کجا دارد از بهشت مقام
ور نگوید جوابشان در خور
آهنین گرزی آیدش بر سر
ناله او به وقت گرز خوری
بشنود غیر آدمی و پری
آدمی و پری اگر شنوند
همه از خواب و خور نفور شوند
تنگی گورش آنچنان فشرد
که دو پهلوی او ز هم گذرد
بگشایند روزنی ز سقر
که در آن بنگرد به شام و سحر
جای خود را ببیند از دوزخ
آوخ از حالتی چنین آوخ

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که را زیر خاک شد منزل
دو فرشته به صورتی هایل
هوش مصنوعی: هر کسی که در زیر خاک آرام گرفته، دو فرشته به شکل نورانی و باشکوه در کنار او حضور دارند.
پیشش آیند ز ایزد متعال
امتحان را ازو کنند سؤال
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ می‌آید و از او درباره امتحان‌ها سوال می‌کند.
که خدای تو و نبی تو کیست
زان همه دین که بود دین تو چیست
هوش مصنوعی: از کیست پروردگار و پیامبر تو که در میان این همه دین، دین تو چیست؟
گر بگوید جوابشان به صواب
برهد از غم عذاب و عقاب
هوش مصنوعی: اگر کسی به آنها بگوید که درستی و حقیقت را بفهمند، از غم عذاب و مکافات رها می‌شوند.
فسحت قبر او بیفزایند
روزنی در بهشت بگشایند
هوش مصنوعی: اگر قبر او را وسیع کنند و روزنه‌ای به بهشت برایش بگشایند، زندگی پس از مرگش بهتر خواهد شد.
گردد او را عیان چه صبح و چه شام
که کجا دارد از بهشت مقام
هوش مصنوعی: او در هر صبح و شام روشن می‌شود که در کجا از بهشت جایگاه دارد.
ور نگوید جوابشان در خور
آهنین گرزی آیدش بر سر
هوش مصنوعی: اگر پاسخ آن‌ها را ندهد، در برابرش جنجالی بزرگ و خطرناک برپا خواهد شد.
ناله او به وقت گرز خوری
بشنود غیر آدمی و پری
هوش مصنوعی: صدای ناله او وقتی که مورد ضربه قرار می‌گیرد، فقط غیر از انسان و جانداران دیگر شنیده می‌شود.
آدمی و پری اگر شنوند
همه از خواب و خور نفور شوند
هوش مصنوعی: اگر انسان و پری با هم به صحبت بنشینند، همه از خواب و خوراک خود دلزده و بی‌میل می‌شوند.
تنگی گورش آنچنان فشرد
که دو پهلوی او ز هم گذرد
هوش مصنوعی: به خاطر تنگی و بحران در گور، بدن او به قدری فشرده شد که پهلوهایش به هم نزدیک شد.
بگشایند روزنی ز سقر
که در آن بنگرد به شام و سحر
هوش مصنوعی: در آنجا روزنی باز می‌شود از جهنم که از آن، سحر و شام دیده می‌شود.
جای خود را ببیند از دوزخ
آوخ از حالتی چنین آوخ
هوش مصنوعی: او به حال و وضع خویش که در دوزخ است افسوس می‌خورد و از این وضعیت دردناک نالان است.