گنجور

بخش ۹۷ - در بیان آنکه مخلص مکسور اللام مادام که اخلاص را مضاف به خود می بیند در عین اشراک است و المخلصون علی خطر عظیم اشارت بدین تواند بود و چون به فضل حق سبحانه خلاصی از خودش دست داد و آن اخلاص را مضاف به حق سبحانه مشاهده کرد مخلص باشد بفتح اللام بلکه مخلص باشد و هم مخلص مخلص مفتوح اللام به اعتبار اضافت فعل اخلاص به حق و مخلص مکسوراللام به اعتبار مظهریت خودش مر فعل حق را سبحانه و لهذا مخلصین در شأن انبیا علیهم السلام به روایتی کسر و فتح لام نازل شده است

مرد مخلص نگشته از خود پاک
باشد اخلاص او همه اشراک
نفسش از چرک شرک ناشده صاف
دارد اخلاص را به خویش مضاف
نیست پیش محقق آگاه
مخلصان را جز این خطر در راه
چون رهاند حقش ز نفس دغل
کسر لامش شود به فتح بدل
بود مخلص کنون شود مخلص
دهدش مخلصی ز خود مخلص
بلکه چون خود ز نفس ناکس رست
کسر او فتح و فتح او کسر است
گر به اخلاص خود شود حاضر
بیند اخلاص حق ز خود ظاهر
مخلص آید ولی به حق نه به خود
به حق آموزد این سبق نه به خود
مخلص مخلصی که در قرآن
انبیا راست نازل اندر شان
در عبارت بود دو صیغه ولی
در حقیقت بود به یک معنی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرد مخلص نگشته از خود پاک
باشد اخلاص او همه اشراک
هوش مصنوعی: مرد واقعی که خالص و بدون خودخواهی است، از هر گونه آلودگی پاک است و اخلاص او فراتر از هر نوع شریک و همسری می‌باشد.
نفسش از چرک شرک ناشده صاف
دارد اخلاص را به خویش مضاف
هوش مصنوعی: نفس او به خاطر دوری از آلودگی‌های شرک، پاک و خالص است و اخلاص را به خود نسبت می‌دهد.
نیست پیش محقق آگاه
مخلصان را جز این خطر در راه
هوش مصنوعی: محقق و عالم آگاه می‌گوید که در مسیر کسانی که با خلوص نیت حرکت می‌کنند، جز این خطر چیزی وجود ندارد.
چون رهاند حقش ز نفس دغل
کسر لامش شود به فتح بدل
هوش مصنوعی: وقتی که خداوند انسان را از نفس فریبکار و دروغینش رهایی بخشد، لام نام او به فتح تبدیل می‌شود. در واقع، این تغییر نشان‌دهنده‌ی تحول مثبت و فراگیر در وجود فرد است.
بود مخلص کنون شود مخلص
دهدش مخلصی ز خود مخلص
هوش مصنوعی: مخلصی که تا کنون وجود داشت، اکنون به مخلصی واقعی بدل می‌شود و از درون خود به او مخلصی هدیه می‌دهد.
بلکه چون خود ز نفس ناکس رست
کسر او فتح و فتح او کسر است
هوش مصنوعی: این عبارت به این معناست که وقتی انسان از نفسانیت و خودپرستی رهایی یابد، موفقیت و شکست او به هم وابسته‌اند. یعنی هر پیروزی که به دست می‌آورد و هر ناکامی که تجربه می‌کند، به نوعی با هم در ارتباط هستند و وضعیت شخص را تغییر می‌دهند.
گر به اخلاص خود شود حاضر
بیند اخلاص حق ز خود ظاهر
هوش مصنوعی: اگر کسی با اخلاص خود به درک حقیقت نائل شود، می‌تواند حقیقت اخلاص خداوند را در وجود خود ببیند.
مخلص آید ولی به حق نه به خود
به حق آموزد این سبق نه به خود
هوش مصنوعی: انسان واقعی برای خداوند و با نیت درست به زندگی و آموزه‌هایش می‌پردازد، نه اینکه فقط برای خود و منافع شخصی‌اش. او با یادگیری و فهم عمیق از حقیقت، اصول و درس‌های زندگی را می‌آموزد و به دیگران نیز می‌آموزد.
مخلص مخلصی که در قرآن
انبیا راست نازل اندر شان
هوش مصنوعی: خالصی که در قرآن برای پیامبران نازل شده، به صفات و ویژگی‌های خاص آنان اشاره دارد. این مخلصی بیانگر جایگاه والای آنها در نزد خداوند و رسالتشان در هدایت انسان‌هاست.
در عبارت بود دو صیغه ولی
در حقیقت بود به یک معنی
هوش مصنوعی: در این جمله اشاره شده که در ظاهر دو شکل مختلف برای بیان یک موضوع وجود دارد، اما در واقع این دو شکل به یک معنی و مفهوم اشاره دارند.