گنجور

بخش ۹۱ - در بیان معنی اسم الله

هر تعین که گشت لا حق ذات
هست معدود در عداد صفات
ذات با هر تعین تنها
اسم آمد ز جمله اسما
ور بود با تعینات تمام
اسم جامع همی نهندش نام
لفظ الله و صورت کامل
اسم این اسم دان و زین مگسل
فابتداء الکلام بسم الله
کان بالکامل الذی حاذاه
ابتدا و انتها که قرآن راست
هر دو شرح کمال انسان راست
ختم بر ناس و ابتدا از ناس
قدر انسان ازین میان بشناس
وصف او لایزال و لم یزل است
اول الفکر و آخرالعمل است
این بود شأن علت غایی
جهد کن کین مقام را شایی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر تعین که گشت لا حق ذات
هست معدود در عداد صفات
هوش مصنوعی: هر چیزی که وجودش مشخص و معین شد، در واقع فقط ویژگی‌ها و صفاتی از ذات اصلی را نشان می‌دهد و خود ذات اصلی تعداد محدودی از این ویژگی‌ها را دارد.
ذات با هر تعین تنها
اسم آمد ز جمله اسما
هوش مصنوعی: هستی حقیقی و اصلی، تنها با نام‌های مختلف شناخته می‌شود و در واقع آن ذات بدون تغییر و تعین است.
ور بود با تعینات تمام
اسم جامع همی نهندش نام
هوش مصنوعی: اگر با تمام ویژگی‌ها و ویژگی‌های مشخص شناخته شود، او را به نام کلی و جامع می‌نامند.
لفظ الله و صورت کامل
اسم این اسم دان و زین مگسل
هوش مصنوعی: به نام خدا و به تصویر کامل این نام توجه کن و در آن گم نشو.
فابتداء الکلام بسم الله
کان بالکامل الذی حاذاه
هوش مصنوعی: کلام، با نام خدا آغاز می‌شود و به چیز کاملی اشاره دارد که در کنار آن قرار دارد.
ابتدا و انتها که قرآن راست
هر دو شرح کمال انسان راست
هوش مصنوعی: آغاز و پایان قرآن هر دو توصیف کننده کمال انسانی هستند.
ختم بر ناس و ابتدا از ناس
قدر انسان ازین میان بشناس
هوش مصنوعی: انسان‌ها از همان شروع زندگی تا پایان، همواره در تعامل با یکدیگر هستند. ارزش و مقام هر فرد را می‌توان از این ارتباطات و رفتارهای اجتماعی‌اش تشخیص داد.
وصف او لایزال و لم یزل است
اول الفکر و آخرالعمل است
هوش مصنوعی: او وصفی دارد که همیشه و همواره باقی است، و این وصف هم اولین چیزی است که به ذهن می‌آید و هم آخرین کاری که انجام می‌شود.
این بود شأن علت غایی
جهد کن کین مقام را شایی
هوش مصنوعی: این جملات بیانگر این موضوع هستند که هدف نهایی و علت اصلی تلاش، رسیدن به یک مقام و مرتبه عالی است. بنابراین، باید سعی و کوشش کرد تا به این مرتبه دست یافت.