بخش ۷۸ - اشارت به تقسیم علم به علمی که مضاف به مرتبه جمع است و به علمی که مضاف به مرتبه فرق است و علی هذاالقیاس سائرالصفات
علم حق است کامده ست پدید
لیکن اندر مراتب تقیید
علم یاد آرد استناد به حق
چون بود حق ز قیدها مطلق
یا بود مستند به حق زان رو
که برآید به صورت من و تو
قسم اول بود به نسبت ذات
مستمرالثبوت و الاثبات
نشود متصف به قسم دگر
جز به وقت ظهور و در مظهر
هر لنعلم که هست در قرآن
قسم ثانی بود مصحح آن
ور نه قسم نخست از ادراک
از حدوث و عروض باشد پاک
ذکرالعلم مع کلا قسمیه
فرعوا سایر الصفات علیه
بخش ۷۷ - داوود علیه السلام با حضرت حق سبحانه در مناجات خود گفت یا رب لم خلقت الخق؟ حضرت سبحانه در جواب وی گفت کنت کنزا مخفیا فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لاعرف: گفت داوود با خدای به رازبخش ۷۹ - در بیان اندراج و اندماج شئون و اعتبارات فی اول رتب الذات و عدم تمایز ایشان از یکدیگر لا علما و لا عینا و تمایز ایشان فی ثانی رتب الذات علما لا عینا و ظهور ایشان فی مراتب الکون متفرقة مفصلة پس ظهور ایشان در مرتبه انسان کامل مجتمعة وحدانیة کما فی اول رتب الذات و ذلک غایة الغایات و نهایة النهایات: بود جمله شئون حق ز ازل
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
علم حق است کامده ست پدید
لیکن اندر مراتب تقیید
هوش مصنوعی: علم واقعی وجود دارد و به ما رسیده است، اما در سطوح مختلف، محدودیتهایی وجود دارد.
علم یاد آرد استناد به حق
چون بود حق ز قیدها مطلق
هوش مصنوعی: دانش به ما میآموزد که برای اثبات حق، باید به آنچه واقعی و مطلق است استناد کنیم، زیرا حقیقت از هر گونه محدودیت و قید آزاد است.
یا بود مستند به حق زان رو
که برآید به صورت من و تو
هوش مصنوعی: پس ممکن است دلیل این که به حقیقت دست پیدا کنیم، این باشد که ما به شکل و شمایل یکدیگر در میآیم.
قسم اول بود به نسبت ذات
مستمرالثبوت و الاثبات
هوش مصنوعی: قسمت اول به نسبت ذات ثابت و پایدار است.
نشود متصف به قسم دگر
جز به وقت ظهور و در مظهر
هوش مصنوعی: هیچ چیز دیگری نمیتواند به این ویژگی توصیف شود، جز در زمان ظهور و در مکانی که مشخص شده است.
هر لنعلم که هست در قرآن
قسم ثانی بود مصحح آن
هوش مصنوعی: این شاعر به این نکته اشاره دارد که در قرآن، قسمتی وجود دارد که میتواند به نوعی تصدیقکننده یا تأییدکننده متن اصلی باشد. به عبارتی، او به اهمیت و صحت بخشی از قرآن اشاره میکند که به روشن شدن و تأیید پیامهای آن کمک میکند.
ور نه قسم نخست از ادراک
از حدوث و عروض باشد پاک
هوش مصنوعی: اگر اینطور باشد، باید بگوییم که درک ما از پدیدهها و تغییرات، خالی از اشتباه و نادرستی است.
ذکرالعلم مع کلا قسمیه
فرعوا سایر الصفات علیه
هوش مصنوعی: علم به دو قسمت تقسیم میشود و سایر صفات به آن وابستهاند.