جامیبخش ۷۴ - در بیان آنکه آدمی کمال و نقصان خود را نمی داند زیرا که او مخلوق از برای خود نیست بلکه از برای غیر خود است فالذی خلقه انما خلقه لنفسه لاله فما اعطاه الا ما یصلح ان یکون له تعالی فلو علم انه مخلوق لربه لعلم ان الله خلق الخلق علی اکمل صورة تصلح لربه اعوذ بالله ان اکون من الجاهلین
آدمی را همیشه معتقد است
که مگر آفریده بهر خود است
هر چه او را فتد مناسب حال
داندش از قبیل خیر و کمال
وانچه پنداردش منافی آن
داردش از مقوله نقصان
لیکن این اعتقاد عین خطاست
زانکه او آفریده بهر خداست
حق پی هر چه آفرید او را
نیست امکان بر آن مزید او را
در حقیقت کمال او آنست
کز وجودش مراد یزدانست
حق نخواهد ز هستی اشیا
جز ظهور صفات یا اسما
هر چه در عرصه جهان پیداست
هدف حکم اسمی از اسماست
گر نباشد وجود او بالفرض
حکم آن اسم کی پذیرد عرض
ولهذا رسول کرد خطاب
پیش ازین با معاشر اصحاب
گفت اگر ناید از شما عملی
که در آن باشد از گنه خللی
آفریند خدا خطاکیشان
که گناه آید و خطا زیشان
تا کنند از گناه استغفار
حکم غفار را کنند اظهار
بخش ۷۳ - حکایت بر سبیل تمثیل: دو سفیه زبان به هرزه گشایبخش ۷۵ - در بیان آنکه نشئه ملکیه ادراک این معنی نمی کرد و لهذا زبان طعن بر آدم علیه السلام گشادند و بر وی به فساد و سفلک گواهی دادند: بود بیرون ز نشئه املاک
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آدمی را همیشه معتقد است
که مگر آفریده بهر خود است
هوش مصنوعی: انسان همواره بر این باور است که آیا او تنها برای خود خلق شده است.
هر چه او را فتد مناسب حال
داندش از قبیل خیر و کمال
هوش مصنوعی: هر چیزی که او برای خودش مناسب بداند، آن را از نوع خوبی و کمال می‌پندارد.
وانچه پنداردش منافی آن
داردش از مقوله نقصان
هوش مصنوعی: هر چیزی که انسان آن را مخالف با خود تصور کند، در واقع نشان‌دهندهٔ نقص و کمبود اوست.
لیکن این اعتقاد عین خطاست
زانکه او آفریده بهر خداست
هوش مصنوعی: اما این باور کاملاً نادرست است، زیرا او برای خداوند خلق شده است.
حق پی هر چه آفرید او را
نیست امکان بر آن مزید او را
هوش مصنوعی: هر چیزی که خداوند آفریده، به حق خود دسترسی ندارد و نمی‌تواند چیزی بر آن اضافه کند.
در حقیقت کمال او آنست
کز وجودش مراد یزدانست
هوش مصنوعی: در واقع، برتری و کمال او به این است که وجودش نشان‌دهنده خواسته و اراده خداوند است.
حق نخواهد ز هستی اشیا
جز ظهور صفات یا اسما
هوش مصنوعی: حق از موجودات هیچ چیزی را نمی‌طلبد جز تجلی ویژگی‌ها یا نام‌های خود.
هر چه در عرصه جهان پیداست
هدف حکم اسمی از اسماست
هوش مصنوعی: هر چیزی که در جهان وجود دارد، هدف و مقصود آن همان نام‌ها و صفات الهی است که نمایانگر آنها هستند.
گر نباشد وجود او بالفرض
حکم آن اسم کی پذیرد عرض
هوش مصنوعی: اگر وجود خداوند نباشد، چگونه آن نام می‌تواند به چیزی تعلق بگیرد یا بر آن عرضه شود؟
ولهذا رسول کرد خطاب
پیش ازین با معاشر اصحاب
هوش مصنوعی: به همین دلیل، پیامبر پیش از این با جمعی از یاران خود سخن گفت.
گفت اگر ناید از شما عملی
که در آن باشد از گنه خللی
هوش مصنوعی: اگر از شما کاری سر نزند که در آن گناهی وجود داشته باشد، پس باید به آن عمل کنید.
آفریند خدا خطاکیشان
که گناه آید و خطا زیشان
هوش مصنوعی: خداوند خطاها و گناهان مردم را به‌گونه‌ای آفریده که امکان خطا برای آنها وجود داشته باشد.
تا کنند از گناه استغفار
حکم غفار را کنند اظهار
هوش مصنوعی: برای جبران گناه، باید از پروردگار مغفرت بخواهیم و در برابر او اظهار ندامت کنیم.