جامیبخش ۴۵ - بیان فرمودن پاشاه که مقصود از این امر اتیان بفعل مأمور به بود بلکه غرض آن بود که آنچه در سرشت شماست از انقیاد و عناد ظاهر شود
چون گذشت از حد آن جحود و عناد
شاه گفتا خدات صبر دهاد
چند ازین گفت و گوی بیهوده
که زبان زان مباد آلوده
امر من بهر آزمون شماست
نه مرا آرزوی خون شماست
خواستم تا درین فضای وجود
سر معلوم من شود مشهود
آنچه دانسته ام چه زین و چه شین
از شما بینمش به رأی العین
هر چه در هر کدام مکتوم است
پیش من لایزال معلوم است
تا ز قوت همه به فعل آید
زان سبب امر و نهی می باید
کی بود امر مقتضی موجود
فعل ها را درین نشیمن بود
عبد مأمور ازان کند بی مر
ترک اتیان بما به یؤمر
بخش ۴۴ - ابا کردن غلام دیگر از امتثال فرمان پادشاه: شاه چون اضطراب او می دیدبخش ۴۶ - اشارت به آنکه امر دو قسم است ایجادی و ایجابی: بر دو قسم است امر اگر یابی
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چون گذشت از حد آن جحود و عناد
شاه گفتا خدات صبر دهاد
هوش مصنوعی: زمانی که دشمنی و نافرمانی از حد بگذرد، پادشاه گفت که خدا به تو صبر عطا کند.
چند ازین گفت و گوی بیهوده
که زبان زان مباد آلوده
هوش مصنوعی: چند وقت باید به این حرف‌های بی‌معنی ادامه دهیم؟ بهتر است زبان‌مان به چیزهای بیهوده آغشته نشود.
امر من بهر آزمون شماست
نه مرا آرزوی خون شماست
هوش مصنوعی: خواست من از شما تنها برای امتحان شماست، نه اینکه دلخواه من سرنوشت تلخ شما باشد.
خواستم تا درین فضای وجود
سر معلوم من شود مشهود
هوش مصنوعی: خواستم تا در این فضای هستی، وجود من به طرز واضحی نمایان شود.
آنچه دانسته ام چه زین و چه شین
از شما بینمش به رأی العین
هوش مصنوعی: هر چیزی که من درباره‌اش اطلاعات دارم، چه خوب و چه بد، آن را با چشم خودم از شما می‌بینم.
هر چه در هر کدام مکتوم است
پیش من لایزال معلوم است
هوش مصنوعی: هر چیزی که در دل هر کس پنهان است، برای من همیشه روشن و واضح است.
تا ز قوت همه به فعل آید
زان سبب امر و نهی می باید
هوش مصنوعی: برای اینکه هر چیزی به عمل درآید، باید از قدرت و توانایی آن بهره گرفت و به همین دلیل نیاز به دستور و نهی است.
کی بود امر مقتضی موجود
فعل ها را درین نشیمن بود
هوش مصنوعی: کی کسی بود که دستور و خواسته‌ای داشت و این خواسته باعث بروز کارها و فعل‌ها در این دنیا شد؟
عبد مأمور ازان کند بی مر
ترک اتیان بما به یؤمر
هوش مصنوعی: بنده در فرمان است و طبق دستورات عمل می‌کند، حتی اگر به او گفته شود که به کاری نپردازد.