گنجور
جامیجامی

بخش ۲ - اشارت به تنزیه و تقدس حضرت حق سبحانه و تعالی

جل من لااله الا هو
لا تقل کیف هو و لا ما هو
کل فی نعت ذاته الالسن
حار فی نور و جهه الأعین
لمعات جمال او ظاهر
سبحات جلال او قاهر
فیض لطفش چو نورپاش شود
تف قهرش چو دور باش شود
هر چه مفهوم عقل و ادراک است
ساحت قدس او ازان پاک است
قدس ذاتش چو برتر از کیف است
کیف هو گفتن اندر او حیف است
چون نه نوع آمد و نه جنس او را
پس چه معنی سئوال ما هو را
ما و هو چیست لا و هو می گوی
راه ازین لا و هو بدو می جوی
لا و هو هر دو نفی و اثباتند
نافی غیر و مثبت ذاتند
چند از این غافلی و گمراهی
لا و هو ورد خود کن ای لاهی
تا دهد لا و هوت قوت و قوت
ببرد تا سرادق لاهوت
به هوا و هوس در او نرسی
تا ز لا نگذری به هو نرسی
هو کفایت ز غیب ذات شناس
مکنش بر دگر ذوات قیاس
هیچ ذاتی به ذات او نرسد
عقل کل در صفات او نرسد
این چه مجد و بهاست سبحانه
وین چه عز ما اعز سلطانه
ای همه قدسیان قدوسی
گرد کوی تو در زمین بوسی
دو جهان جلوه گاه وحدت تو
شهد الله گواه وحدت تو
هم مقر گفته با تو هم جاحد
لمن الملک لله الواحد
پرتو روی توست از همه سو
همه را رو به توست از همه رو
همه در راه و راه می جویند
از غمت آه آه می گویند
مبتدی در ره تو مویه کنان
نعره اهدناالصراط زنان
منتهی در سجود بین یدیک
گفته کیف الطریق رب الیک
بنما ره که طالب راهیم
ره به سوی تو از تو می خواهیم
قطع این ره به راه پیمایی
کی توان کرد دگر تو ننمایی
بخش ۱ - الله سبحانه هوالبرالودود: لله الحمد قبل کل کلامبخش ۳ - در بیان آنکه حقیقت حضرت حق سبحانه و تعالی هستی ساذج است و وجود مطلق: دوربینان بارگاه الست

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جل من لااله الا هو
لا تقل کیف هو و لا ما هو
هوش مصنوعی: خداوندی که جز او هیچ معبودی نیست، درباره او نپرس که چگونه است یا چه چیزی است.
کل فی نعت ذاته الالسن
حار فی نور و جهه الأعین
هوش مصنوعی: همه زبان‌ها در توصیف ذات او عاجز هستند و چشم‌ها در نور چهره‌اش سرگردانند.
لمعات جمال او ظاهر
سبحات جلال او قاهر
هوش مصنوعی: چهره زیبایی او درخشان است و جلوه‌های عظمت و جلال او فراتر از هر چیز دیگر است.
فیض لطفش چو نورپاش شود
تف قهرش چو دور باش شود
هوش مصنوعی: اگر فیض و لطف او مانند نور گسترده شود، عذاب و قهر او نیز مانند دوری و فاصله ایجاد خواهد شد.
هر چه مفهوم عقل و ادراک است
ساحت قدس او ازان پاک است
هوش مصنوعی: هر چیزی که مربوط به عقل و درک انسان باشد، در حقیقت از فضای مقدس او به دور است و با آن سازگار نیست.
قدس ذاتش چو برتر از کیف است
کیف هو گفتن اندر او حیف است
هوش مصنوعی: ذات مقدس خداوند بالاتر از هر نوع کیفیت و حالتی است. ابراز حالتی از خداوند که در آن محدودیت وجود داشته باشد، درست نیست و شایسته نیست.
چون نه نوع آمد و نه جنس او را
پس چه معنی سئوال ما هو را
هوش مصنوعی: چون نه نوعی از او پیدا است و نه جنسش مشخص است، پس پرسش ما درباره او چه معنایی دارد؟
ما و هو چیست لا و هو می گوی
راه ازین لا و هو بدو می جوی
هوش مصنوعی: ما و آن چیزی که هستیم، چه چیزی است؟ ما به او می‌گوییم که از این حالت بی‌هویتی، راهی به سوی او پیدا کنیم.
لا و هو هر دو نفی و اثباتند
نافی غیر و مثبت ذاتند
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که لا و هو، هر دو هم نفی و هم اثبات هستند. آنها به معنای نفی هر چیزی غیر از خودشان و اثبات وجود خودشان اشاره دارند.
چند از این غافلی و گمراهی
لا و هو ورد خود کن ای لاهی
هوش مصنوعی: چند بار باید در غفلت و اشتباه باشید؟ از خود بپرسید و به حقیقت بپیوندید، ای کسی که دچار خواب غفلت شده‌ای.
تا دهد لا و هوت قوت و قوت
ببرد تا سرادق لاهوت
هوش مصنوعی: تا زمانی که قدرت الهی وجود دارد، آن قدرت می‌تواند ما را به قله‌های معنوی و عرش الهی برساند.
به هوا و هوس در او نرسی
تا ز لا نگذری به هو نرسی
هوش مصنوعی: برای رسیدن به آرزوها و خواسته‌ها، باید از موانع و مشکلات عبور کنی. اگر از سختی‌ها نگذری، نمی‌توانی به هدف‌هایت دست پیدا کنی.
هو کفایت ز غیب ذات شناس
مکنش بر دگر ذوات قیاس
هوش مصنوعی: خداوندی که از غیب و ذات خود آگاه است، نیازی به مقایسه با سایر موجودات ندارد.
هیچ ذاتی به ذات او نرسد
عقل کل در صفات او نرسد
هوش مصنوعی: هیچ موجودی نمی‌تواند به عمق و حقیقت وجود او پی ببرد، و عقل کامل نیز از درک ویژگی‌های او ناتوان است.
این چه مجد و بهاست سبحانه
وین چه عز ما اعز سلطانه
هوش مصنوعی: این چه منزلت و ارزشی است که خداوند به ما داده و این چه عظمةیست که سلطنت او به ما عزت بخشیده است.
ای همه قدسیان قدوسی
گرد کوی تو در زمین بوسی
هوش مصنوعی: ای همه فرشتگان آسمانی، در زمین در اطراف کوی تو گرد آیید و خاک آنجا را ببوسید.
دو جهان جلوه گاه وحدت تو
شهد الله گواه وحدت تو
هوش مصنوعی: دو جهان، به عنوان نمایشگاه زیبایی و وجود تو، در واقع همگی را به گواهی می‌گیرند که تو یکی هستی و هیچ چیز دیگری به اندازه‌ی تو وجود ندارد.
هم مقر گفته با تو هم جاحد
لمن الملک لله الواحد
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که هم در دنیا و هم در آخرت، همه جا بر این عقیده‌اند که فقط خداوند است که بر همه چیز سلطه و پادشاهی دارد، و هیچ کس دیگری نمی‌تواند ادعای مالکیت کند.
پرتو روی توست از همه سو
همه را رو به توست از همه رو
هوش مصنوعی: نور چهره تو به هر سو تابیده است و همه به سمت تو نگاه می‌کنند و مجذوب زیبایی‌ات هستند.
همه در راه و راه می جویند
از غمت آه آه می گویند
هوش مصنوعی: همه در جستجوی راهی هستند و از غم تو آه و ناله می‌کنند.
مبتدی در ره تو مویه کنان
نعره اهدناالصراط زنان
هوش مصنوعی: شخصی که تازه‌وارد راه توست، در حال گریه و زاری، فریاد می‌زند و از تو می‌خواهد که ما را به راه راست هدایت کنی.
منتهی در سجود بین یدیک
گفته کیف الطریق رب الیک
هوش مصنوعی: در حال سجده، از تو می‌پرسم که راه بازگشت به سوی تو چگونه است.
بنما ره که طالب راهیم
ره به سوی تو از تو می خواهیم
هوش مصنوعی: به ما راهی را نشان بده، زیرا ما در جستجوی راهی به سوی تو هستیم و این راه را تنها از خود تو می‌طلبیم.
قطع این ره به راه پیمایی
کی توان کرد دگر تو ننمایی
هوش مصنوعی: این مسیر را نمی‌توان با راه پیمایی ادامه داد، زیرا تو دیگر در اینجا حاضر نخواهی بود.

حاشیه ها

1397/01/17 10:04
شیرین

چند جای متن نیاز به تصحیح دارد:
تف قهرش چه (نه چو) دورباش شود
هو کنایت (نه کفایت) ز غیب ذات شناس
عقل اندر صفات او نرسد ( نه عقل کل در صفات او نرسد)
پرتو نور تست از همه سو... همه را ره به تست از همه سو
مبتدی در ره تو پویه (نه مویه) کنان
کی توان گر تو راه ننمائی

1397/08/15 22:11
متین مرادی

ردیف بیت 4 و 5 مصرا دوم بیت 5 غزله
اگه من اشتباه میگم لطفا شما اصلاح کنید