گنجور

شمارهٔ ۴ - در مدح سلطان ملکشاه

ای مملکت ببال که عهد شهنشهست
وی سلطنت بناز که سلطان ملک شهست
تا بر زدست سر ز گریبان ملک شاه
دست ستم زدامن انصاف کوتهست
ای آفتاب دولت تابنده باش از آنک
بدخواه جاه تو ز تو چون سایه در چهست
این خیمه معلق گردان سبز پوش
در خدمت تو بسته کمر همچو خرگهست
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست
ای بر میان چرخ کمر از وفای تو
وی بر زبان خلق دعا و ثنای تو
قائم صلاح دولت و دین در حسام تو
بسته بقای عالم جان در بقای تو
آراستست خطبه بفرخنده نام تو
و افروختست سکه بفروبهای تو
انصاف نوبهار ز تأثیر عدل تست
تأثیر آفتاب زتابنده رای تو
گردون ز روشنان کواکب همیکند
چتر شب سیاه مرصع برای تو
این نوبهار خرم و نوروز دلگشای
فرخنده باد بر تو و بر ما لقای تو
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست
شاها خدای عزوجل یاور تو باد
توفیق رهنما و خرد رهبر تو باد
انصاف خدای عزوجل یاور تو باد
توفیق رهنما و خرد رهبر تو باد
انصاف همعنانت و توفیق همرکاب
اقبال همنشین و ظفر همبر تو باد
گردون مسخر تو و شاهان غلام تو
ایام زیر دست و فلک چاکر تو باد
بوسه گه ملوک شدست آستان تو
سجده گه ملایک خاک در تو باد
خورشید اگر چه نیست مرصع چو تاج تو
تا این شرف بیابد تاج سر تو باد
بادی تو در پناه خداوند ذوالجلال
و اسلام در پناه سر خنجر تو باد
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: ترکیب بند
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مملکت ببال که عهد شهنشهست
وی سلطنت بناز که سلطان ملک شهست
هوش مصنوعی: ای سرزمین عزیز، به خود ببال که زمان حکومت شاه بزرگ است و بر سلطنت خود بخرام که پادشاهی در دست شاهنشاه قرار دارد.
تا بر زدست سر ز گریبان ملک شاه
دست ستم زدامن انصاف کوتهست
هوش مصنوعی: دست ظلم به دور از عدالت است و نمی‌تواند به مقام و قدرت حقیقی نزدیک شود، حتی اگر بر سر بریده شاهی قرار گیرد.
ای آفتاب دولت تابنده باش از آنک
بدخواه جاه تو ز تو چون سایه در چهست
هوش مصنوعی: ای خورشید روشنای دولت، همیشه درخشان و تابناک باش، زیرا بدخواهان و کسانی که حسرت مقام تو را دارند، همچون سایه‌ای بر تو حضور دارند.
این خیمه معلق گردان سبز پوش
در خدمت تو بسته کمر همچو خرگهست
هوش مصنوعی: این خیمه سبز که در حال چرخش است، به خاطر تو آماده شده و به نوعی در خدمت تو قرار دارد، مانند یک چادر بزرگ.
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست
هوش مصنوعی: در حمله تو، پرچم نهفتۀ خدایی وجود دارد و بر روی پرچم تو، نشانه‌ای بزرگ و الهی قابل مشاهده است.
ای بر میان چرخ کمر از وفای تو
وی بر زبان خلق دعا و ثنای تو
هوش مصنوعی: ای که وفای تو نامت را بر زبان مردم جاری کرده و در آسمان چرخ، کمر و قامت تو را ستایش می‌کنند.
قائم صلاح دولت و دین در حسام تو
بسته بقای عالم جان در بقای تو
هوش مصنوعی: حفظ و رونق دولت و مذهب به تو مربوط است و ادامه زندگی بشریت نیز به ادامه وجود تو بستگی دارد.
آراستست خطبه بفرخنده نام تو
و افروختست سکه بفروبهای تو
هوش مصنوعی: خطبه به زیبایی به نام تو مزین شده و سکه‌ها نیز به خاطر تو درخشان و نورانی شده‌اند.
انصاف نوبهار ز تأثیر عدل تست
تأثیر آفتاب زتابنده رای تو
هوش مصنوعی: بهار با انصاف و عدالت تو شکل می‌گیرد و زیبایی و گرمای آفتاب هم از تأثیر روشنایی و افکار توست.
گردون ز روشنان کواکب همیکند
چتر شب سیاه مرصع برای تو
هوش مصنوعی: آسمان با نور ستاره‌ها، برای تو مانند چتری از شب تاریک زیبا و درخشان شده است.
این نوبهار خرم و نوروز دلگشای
فرخنده باد بر تو و بر ما لقای تو
هوش مصنوعی: این بهار خوش و نوروز دل‌چسب، برای تو و برای ما که دیدارت را داریم، مبارک باد.
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست
هوش مصنوعی: در حمله تو علم و پرچم خداوند برفراز است و بر پرچم تو نشانه‌ای بزرگ از آیات الهی وجود دارد.
شاها خدای عزوجل یاور تو باد
توفیق رهنما و خرد رهبر تو باد
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ، تو را در مسیر موفقیت و هدایت یاری کند و به تو عقل و درک صحیح عطا فرماید.
انصاف خدای عزوجل یاور تو باد
توفیق رهنما و خرد رهبر تو باد
هوش مصنوعی: خداوند عادل به تو یاری دهد، و توفیق و آگاهی را برای هدایتت عطا کند.
انصاف همعنانت و توفیق همرکاب
اقبال همنشین و ظفر همبر تو باد
هوش مصنوعی: امیدوارم که انصاف و سعادت همواره در کنار تو باشد و موفقیت و پیروزی همراهت شوند.
گردون مسخر تو و شاهان غلام تو
ایام زیر دست و فلک چاکر تو باد
هوش مصنوعی: آسمان زیر فرمان تو است و پادشاهان خدمتگزار تو. روزگار و زمانه، همه تحت تأثیر تو هستند و ستاره‌ها در خدمت تو می‌چرخند.
بوسه گه ملوک شدست آستان تو
سجده گه ملایک خاک در تو باد
هوش مصنوعی: بوسه‌ای که بر درگاه تو زده می‌شود، مانند سجده‌ای است که فرشتگان انجام می‌دهند و خاکی که در آن قدم می‌زنی، باید به مبارکی تو باد.
خورشید اگر چه نیست مرصع چو تاج تو
تا این شرف بیابد تاج سر تو باد
هوش مصنوعی: خورشید هرگز به زیبایی و درخشش تاج تو نمی‌رسد، اما امیدوارم که همیشه مقام و بالای تو حفظ شود و همچنان درخشان بمانی.
بادی تو در پناه خداوند ذوالجلال
و اسلام در پناه سر خنجر تو باد
هوش مصنوعی: ای بادی، در امنیت و حمایت خداوند و عظمت اسلام قرار بگیر و همچنین در حفاظت تیز و قدرتمند خنجر تو باشد.
در حمله تو رایت الله اکبرست
بر رایت تو آیت الله اکبرست
هوش مصنوعی: در حمله تو پرچم «الله اکبر» برافراشته است و بر پرچم تو نشانه «آیت الله اکبر» نمایان است.