گنجور

شمارهٔ ۲۶۳

صبحدم می گفت نالان بلبلی بر شاخساری:
گل بخواهد رفت تا دیگر که بیند نوبهاری
هر که را روزی صفایی رو نماید در زمانه
روزگارش تیره گرداند به اندک روزگاری
لاله هر سال از چمن یک بار روید وین عجب بین
کز سرشک دیده ام هر دم بروید لاله زاری
شمع بر بالین من تا روز هر شب زنده دارد
بر من دل خسته می گرید زهی دلسوز یاری
بر من آن کس را بسوزد دل که همچون شمع باشد
شب نشینی تن گدازی زرد رویی اشکباری
ناصحم گوید به یکبار اختیار از دست مگذار
این نصیحت گو کسی را کن که دارد اختیاری
شیوه طوطی هوس دان عاشقی از بلبل آموز
کآن یکی با شهد الفت دارد این با نوک خاری
در میان بحر محنت غرقم از شوق میانش
با کنار افتادمی گر بودی امّید کناری
سالها بر خاک کویش زندگانی صرف کردم
عمر بگذشت و ازین در برنیامد هیچ کاری
ای جلال! اندر پی هر سختیی آسانی است
هر بهاری را خزانی هر خزانی را بهاری

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صبحدم می گفت نالان بلبلی بر شاخساری:
گل بخواهد رفت تا دیگر که بیند نوبهاری
هوش مصنوعی: در سپیده‌دم، یک بلبل ناله‌کنان بر شاخه‌ای می‌گفت: گل باید برود تا دوباره بهار را ببیند.
هر که را روزی صفایی رو نماید در زمانه
روزگارش تیره گرداند به اندک روزگاری
هوش مصنوعی: هر کسی که در زندگی‌اش لحظه‌ای شاد و باصفا را تجربه کند، ممکن است بدگمانی و سختی روزگار در مدت زمان کوتاهی او را در بر گیرد.
لاله هر سال از چمن یک بار روید وین عجب بین
کز سرشک دیده ام هر دم بروید لاله زاری
هوش مصنوعی: لاله هر سال فقط یک بار از زمین می‌روید، اما این عجیب است که من از اشک چشمم هر لحظه باغی از لاله‌ها می‌سازم.
شمع بر بالین من تا روز هر شب زنده دارد
بر من دل خسته می گرید زهی دلسوز یاری
هوش مصنوعی: شمعی که در کنار من قرار دارد، هر شب تا روز زنده است و بر دل خسته‌ام گریه می‌کند. این نشان از دلسوزی و یاری است که در کنارم وجود دارد.
بر من آن کس را بسوزد دل که همچون شمع باشد
شب نشینی تن گدازی زرد رویی اشکباری
هوش مصنوعی: کسی که دلش برای من بسوزد، باید مانند شمع باشد؛ در شب‌هایی که کنار من نشسته است، باید با تنگی نفس و رنگ زرد صورتش، اشک بریزد.
ناصحم گوید به یکبار اختیار از دست مگذار
این نصیحت گو کسی را کن که دارد اختیاری
هوش مصنوعی: ناصح می‌گوید که یکبار هم که شده، اختیار خود را از دست نده و به این نصیحت توجه کن. اما این advice را به کسی بگو که واقعا اختیار و اراده دارد.
شیوه طوطی هوس دان عاشقی از بلبل آموز
کآن یکی با شهد الفت دارد این با نوک خاری
هوش مصنوعی: شیوه عاشقانه را از بلبل بیاموز، زیرا بلبل با عشق و شیرینی زندگی می‌کند، در حالی که طوطی فقط حرف می‌زند و تظاهر می‌کند، بدون آنکه معنای عمیق عشق را درک کند.
در میان بحر محنت غرقم از شوق میانش
با کنار افتادمی گر بودی امّید کناری
هوش مصنوعی: در دل دریای سختی غرق شده‌ام، اما به خاطر عشق و شوقی که دارم، از امید رسیدن به ساحل بی‌خبر نیستم. اگر امیدی به رسیدن به ساحل داشتم، شاید به این وضعیت دچار نمی‌شدم.
سالها بر خاک کویش زندگانی صرف کردم
عمر بگذشت و ازین در برنیامد هیچ کاری
هوش مصنوعی: سال‌ها صرف زندگی در کنار خاک کوی تو کردم و عمرم گذشت، اما هیچ کار مهمی از این پیوند به دست نیامد.
ای جلال! اندر پی هر سختیی آسانی است
هر بهاری را خزانی هر خزانی را بهاری
هوش مصنوعی: ای بزرگوار! پس از هر دشواری، آسانی وجود دارد. هر بهاری بعد از خودش خزانی دارد و هر خزانی هم بهاری را به دنبال خواهد داشت.