گنجور

شمارهٔ ۲۳۴

چرا گل می کند بیداد چندین؟
که بلبل می کند فریاد چندین
سراسر سرو آزادت غلام است
که دارد بنده آزاد چندین
اگر گل رنگِ رخسارت بدیدی
به حُسن خود نبودی شاد چندین
حذر کن از درون دردمندان
مکن با عاشقان بیداد چندین
سر زلف تو گر بادش نبردی
چرا سرها شدی بر باد چندین
چه سیل است اینکه از چشمم روان است
نباشد دجله بغداد چندین
به بویت زنده ام عمری ست ورنی
نشاید زیستن از یاد چندین
جلال! آن قامت و بالا نظر کن
مکن وصف گل و شمشاد چندین
مدان نالیدنم از هفت گردون
که باری می کشم هفتاد چندین

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چرا گل می کند بیداد چندین؟
که بلبل می کند فریاد چندین
هوش مصنوعی: چرا گل در باغ به طرز ناهنجاری می‌شکفد؟ چون بلبل از شدت ناراحتی این همه فریاد می‌زند.
سراسر سرو آزادت غلام است
که دارد بنده آزاد چندین
هوش مصنوعی: تمامی درختان سرو اطرافت، گواه بر آزادی تو هستند و به نوعی نمایانگر این هستند که چندین نفر به خاطر آزادی تو، خود را به بندگی درآورده‌اند.
اگر گل رنگِ رخسارت بدیدی
به حُسن خود نبودی شاد چندین
هوش مصنوعی: اگر گل، رنگ روی تو را می‌دید، به زیبایی خود آن‌قدر شاد نمی‌بود.
حذر کن از درون دردمندان
مکن با عاشقان بیداد چندین
هوش مصنوعی: از دوری اهل درد و رنج بپرهیز و به عاشقان ظلم نکن.
سر زلف تو گر بادش نبردی
چرا سرها شدی بر باد چندین
هوش مصنوعی: اگر موهای تو را باد نمی‌برد، چرا این همه سرها به باد رفتند؟
چه سیل است اینکه از چشمم روان است
نباشد دجله بغداد چندین
هوش مصنوعی: این که از چشمانم جاری است، مانند سیل است؛ نه دجله بغداد می‌تواند این همه آب داشته باشد و نه می‌تواند با این شدت جاری شود.
به بویت زنده ام عمری ست ورنی
نشاید زیستن از یاد چندین
هوش مصنوعی: بوی تو به من زندگی بخشیده و مدت زیادی است که تحت تأثیر آن هستم، اما زندگی کردن فقط به خاطر یاد تو، امکان‌پذیر نیست.
جلال! آن قامت و بالا نظر کن
مکن وصف گل و شمشاد چندین
هوش مصنوعی: ای جلال! به قامت و زیبایی تو بنگر و دیگر از توصیف گل و درختان شمشاد سخن نگو.
مدان نالیدنم از هفت گردون
که باری می کشم هفتاد چندین
هوش مصنوعی: نکند از وضعیت خود شکایت کنم که بار سنگینی را بر دوش دارم و آن را به دوش می‌کشم.