جلال عضدشمارهٔ ۱۷۳
رسید وقت صبوحی بیار ساقی جام
به یاد بزم صبوحی کشان دُرد آشام
به طرفِ باغ برآرای بزم چون فردوس
که باد صبح ز فردوس می دهد پیغام
بر آتش دل ما ریز آبِ چون آتش
که کار سوختگان پخته گردد از می خام
بیار باده که ارباب ذوق را به صبوح
گشایشی نشود جز ز پیر خلوت جام
مقام عشق مگو با خرد که ره نبرد
درون بزمگه خاصّ و عام کالانعام
مقام عالی اگر جویی از خرابی جوی
که ما به کوی خرابات یافتیم مقام
من از ملامت مردم ندارم اندیشه
مراد چون نتوان یافت از ملال و ملام
کسی که کام دل از زمانه می خواهد
همین که باده به کامش رسد رسید به کام
دل جلال به زنجیر عشق دربند است
که کی خلاص شود مرغ بال بسته به دام
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
رسید وقت صبوحی بیار ساقی جام
به یاد بزم صبوحی کشان دُرد آشام
هوش مصنوعی: زمان صبحانه فرا رسیده، بیا ای ساقی، جامی بیاور تا به یاد جشن صبحگاهی، همراه با شراب بنوشیم.
به طرفِ باغ برآرای بزم چون فردوس
که باد صبح ز فردوس می دهد پیغام
هوش مصنوعی: به سمت باغ برو و جشنی برپا کن، مانند بهشتی که نسیم صبح از آنجا خبر می‌آورد.
بر آتش دل ما ریز آبِ چون آتش
که کار سوختگان پخته گردد از می خام
هوش مصنوعی: بر آتش دل ما آب سردی بریز که با این کار، کسانی که در آتش عشق سوخته‌اند، به آرامش و پختگی برسند و از شراب ناب بهره‌مند شوند.
بیار باده که ارباب ذوق را به صبوح
گشایشی نشود جز ز پیر خلوت جام
هوش مصنوعی: بیا نوشیدنی بیاور که تنها با خوردن آن در خلوت، می‌توانیم لذت و شادی را به دست آوریم.
مقام عشق مگو با خرد که ره نبرد
درون بزمگه خاصّ و عام کالانعام
هوش مصنوعی: مقام عشق را با عقل و خرد نتوان سنجید، زیرا در منطقه‌ای خاص و پرشور، همه مانند حیوانات ساده و فاقد درک می‌شوند.
مقام عالی اگر جویی از خرابی جوی
که ما به کوی خرابات یافتیم مقام
هوش مصنوعی: اگر به دنبال مقام و جایگاه بالایی هستی، باید از خرابی‌ها و مشکلات عبور کنی، همان‌طور که ما در کوچه‌ی خراباتی‌ها این مقام را پیدا کردیم.
من از ملامت مردم ندارم اندیشه
مراد چون نتوان یافت از ملال و ملام
هوش مصنوعی: من به انتقادهای مردم فکر نمی‌کنم، زیرا نمی‌توان از غم و نارضایتی راهی برای رسیدن به هدف پیدا کرد.
کسی که کام دل از زمانه می خواهد
همین که باده به کامش رسد رسید به کام
هوش مصنوعی: هر کس که به دنبال خوشی و رضایت از زندگی است، زمانی که نوشیدنی محبوبش به دستش برسد، در حقیقت به آرزویش رسیده است.
دل جلال به زنجیر عشق دربند است
که کی خلاص شود مرغ بال بسته به دام
هوش مصنوعی: دل بزرگ و پرآب و تاب به خاطر عشق به زنجیر درآمده و در بند است، و نمی‌داند که چه زمانی می‌تواند از این قفس رها شود، مانند پرنده‌ای که بال‌هایش بسته شده و در دام اسیر است.