گنجور

شمارهٔ ۷۹۸

نیاز من به رخ خود مکن ز خویش قیاس
مرا به دیدهٔ اخلاص و بندگی بشناس
اگرچه نیست به سوی منت نظر لیکن
مراست بر دل از الطاف دوست شکر و سپاس
شبی به دست دلم ده دو زلف مشکین را
به جان تو که مده بیش ازین مرا وسواس
به ششدر شب هجران مکن گرفتارم
بزن سه شش به مراد دلم کنون در طاس
ترّحمی به دل تنگ ناتوانم کن
ز رنگ روی من خسته کن غمم احساس
اگر مداد شود آب جمله دریاها
اگر سما و ارض می‌شود همه قرطاس
وگر ملائکه این شرح حال بنویسند
به سالها نتواند کرد فکر و قیاس
شناختیم و بدیدیم کام خاطرشان
مباد در دو جهان ناکسان حق نشناس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نیاز من به رخ خود مکن ز خویش قیاس
مرا به دیدهٔ اخلاص و بندگی بشناس
هوش مصنوعی: به چهره‌ی خود به من نگاه نکن و تلاش نکن که من را با دیگران مقایسه کنی؛ بلکه من را با نگاهی از روی صداقت و وفاداری بشناس.
اگرچه نیست به سوی منت نظر لیکن
مراست بر دل از الطاف دوست شکر و سپاس
هوش مصنوعی: هرچند که توجهی از جانب تو به من نیست، اما من بر دل خود به خاطر محبت‌ها و لطف‌های دوست شکر و سپاس دارم.
شبی به دست دلم ده دو زلف مشکین را
به جان تو که مده بیش ازین مرا وسواس
هوش مصنوعی: شبی تصمیم گرفتم که به دل خودم بگویم زلف‌های مشکین تو را به جانم بدهد، اما از تو می‌خواهم که بیشتر از این مرا آزار ندهی.
به ششدر شب هجران مکن گرفتارم
بزن سه شش به مراد دلم کنون در طاس
هوش مصنوعی: در شب‌های دوری و جدایی، مرا دچار مشکل نکن، لطفاً یک بار دیگر به شانس من فرصت بده و به آرزوی دلم اشاره کن.
ترّحمی به دل تنگ ناتوانم کن
ز رنگ روی من خسته کن غمم احساس
هوش مصنوعی: لطفاً به من رنجیده‌خاطر و ضعیف کمک کن، چون حال و روزم را داغون کرده‌ای و غم‌های من را عمیق‌تر احساس می‌کنم.
اگر مداد شود آب جمله دریاها
اگر سما و ارض می‌شود همه قرطاس
هوش مصنوعی: اگر همه دریاها به مداد تبدیل شوند و هر چیزی که در زمین و آسمان وجود دارد به کاغذ تبدیل شود، باز هم سخنان و احساسات ما نتوانند به طور کامل بیان شوند.
وگر ملائکه این شرح حال بنویسند
به سالها نتواند کرد فکر و قیاس
هوش مصنوعی: اگر فرشتگان بخواهند این وضعیت را توصیف کنند، حتی با گذشت سال‌ها هم نخواهند توانست آن را به خوبی درک و تحلیل کنند.
شناختیم و بدیدیم کام خاطرشان
مباد در دو جهان ناکسان حق نشناس
هوش مصنوعی: ما کسانی را شناختیم که در هیچ‌یک از دو جهان، آرزوهایشان برآورده نشد و از حقیقت و ارزش‌ها غافل بودند.