گنجور

شمارهٔ ۲۴۵

ای بت نامهربان این ستم از بهر چیست
بر دل بیچاره ای کز دل و از جان بریست
غمزده ی سوگوار شب همه شب تا به روز
بر در تو سر زند هیچ نگویی که کیست
لعل لب جان فزات آب حیاتست و بس
زلف تو دام بلا حسن تو رشک پریست
در صفت حسن تو راست بگویم سخن
روی تو ماه تمام قد تو سرو سهیست
رفتی و من بی رخت چون بزنم دم، دمی
هیچ شنیدی کسی زنده که بی جان بزیست
هر که نه با عشق زیست گفت که من زنده ام
وه که بر آن زندگی زار بباید گریست
هست سؤالی مرا از تو بت سنگدل
بر من مسکین جفا بی سبب از بهر چیست
هر که به اخلاص دل در قدمت جان نباخت
در دو جهان کس نگفت کان صفت زندگیست

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای بت نامهربان این ستم از بهر چیست
بر دل بیچاره ای کز دل و از جان بریست
هوش مصنوعی: ای محبوب بی‌رحم، چرا بر دل مظلوم و بیچاره‌ای که تمام وجودش را به پای تو گذاشته‌ام، این‌قدر ستم می‌کنی؟
غمزده ی سوگوار شب همه شب تا به روز
بر در تو سر زند هیچ نگویی که کیست
هوش مصنوعی: کسی که غمگین و عزادار است، هر شب تا صبح در درگاه تو می‌زند و تو هیچ نمی‌گویی که او کیست.
لعل لب جان فزات آب حیاتست و بس
زلف تو دام بلا حسن تو رشک پریست
هوش مصنوعی: به لب‌های سرخ و دلنشین تو که جان را زنده می‌کند، تنها آب حیات را می‌توان تشبیه کرد و زلف‌های تو همچون دام بلایی است که زیبایی تو را به مانند پری‌ها حسادت‌آمیز می‌کند.
در صفت حسن تو راست بگویم سخن
روی تو ماه تمام قد تو سرو سهیست
هوش مصنوعی: من درباره زیبایی تو حقیقت را می‌گویم؛ چهره‌ات همانند ماه کامل و قامتت مانند سرو خوش‌اندام است.
رفتی و من بی رخت چون بزنم دم، دمی
هیچ شنیدی کسی زنده که بی جان بزیست
هوش مصنوعی: تو رفتی و من بدون وجودت در چه حالی هستم. آیا هرگز کسی را دیده‌ای که بی‌جان باشد و همچنان زندگی کند؟
هر که نه با عشق زیست گفت که من زنده ام
وه که بر آن زندگی زار بباید گریست
هوش مصنوعی: هر کسی که بدون عشق زندگی کند، باید بگوید که من زنده‌ام، اما باید بر این نوع زندگی که بی‌عشق است، گریه کند.
هست سؤالی مرا از تو بت سنگدل
بر من مسکین جفا بی سبب از بهر چیست
هوش مصنوعی: سوالی از تو دارم ای معشوق بی‌رحم، چرا بی‌دلیل بر من حقیر ظلم می‌کنی؟
هر که به اخلاص دل در قدمت جان نباخت
در دو جهان کس نگفت کان صفت زندگیست
هوش مصنوعی: هر کسی که با خلوص نیت جانش را در راه تو فدا کند، هیچ‌کس در این دو جهان نگفته است که این صفت زندگی کردن است.