گنجور

بخش ۷۶ - پاسخ آتبین

بدو آتبین گفت کای تند مرد
زبان تو مغز مرا بنده کرد
بدان گه که بابت بیفگند خوار
به بیشه درون زار و بیچاره وار
اگر من تو را اندر آن تیره خاک
رها کردمی، گشته بودی هلاک
نه امروز بودی تو او را پسر
نه باب تو را نیز نام پدر
تو نیواسب را ز آن بکشتی درست
که او مر تو را خواست کشتن نخست
به من برسپاسی نباید نهاد
درِ داد بر خود بباید گشاد
اگر تو مر او نکشتی به جنگ
ندادی تو را او زمانی درنگ
گرامی پسر با تو همشیره بود
ز دل دوستی بر تو بر خیره بود
بیامد چنانچون برادر پَسَت
نکوهش کند زین همی هرکست
مر او را به بیهوده کردی تباه
به تو بازگردد ز هر سو گناه

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدو آتبین گفت کای تند مرد
زبان تو مغز مرا بنده کرد
هوش مصنوعی: به او گفت: ای مرد تند و تندخو، زبان تو مرا به دام افتاد و مانند مغزی که در بند است، در اختیار تو هستم.
بدان گه که بابت بیفگند خوار
به بیشه درون زار و بیچاره وار
هوش مصنوعی: زمانی فراموشی و خوار شدن افراد، همچون موجوداتی بیچاره و درمانده در جنگل‌های درونی و ویران، به وقوع می‌پیوندد.
اگر من تو را اندر آن تیره خاک
رها کردمی، گشته بودی هلاک
هوش مصنوعی: اگر من تو را در آن زمین تیره و بی‌رحم رها می‌کردم، حتماً نابود می‌شدی و هلاک می‌گشتی.
نه امروز بودی تو او را پسر
نه باب تو را نیز نام پدر
هوش مصنوعی: نه امروز او فرزند توست و نه پدر تو نام پدر را دارد.
تو نیواسب را ز آن بکشتی درست
که او مر تو را خواست کشتن نخست
هوش مصنوعی: تو نیماسب را به درستی کشتی، چون او نخستین کسی بود که خواست جان تو را بگیرد.
به من برسپاسی نباید نهاد
درِ داد بر خود بباید گشاد
هوش مصنوعی: توجهی نباید به من داشته باشی، بلکه باید درهای عدالت را به روی خود باز کنی.
اگر تو مر او نکشتی به جنگ
ندادی تو را او زمانی درنگ
هوش مصنوعی: اگر تو به او آسیب نزدی و با او به جنگ نپرداختی، او هم در زمانی مناسب به تو به آرامی توجه خواهد کرد.
گرامی پسر با تو همشیره بود
ز دل دوستی بر تو بر خیره بود
هوش مصنوعی: دوست عزیزم، خواهر تو به خاطر محبت و دوستی که از دلش برای تو دارد، همواره به تو توجه و محبت کرده است.
بیامد چنانچون برادر پَسَت
نکوهش کند زین همی هرکست
هوش مصنوعی: او به گونه‌ای آمد که اگر برادرش از او انتقاد کند، هر کسی را سرزنش خواهد کرد.
مر او را به بیهوده کردی تباه
به تو بازگردد ز هر سو گناه
هوش مصنوعی: او را به راستی به بیهوده تباه کردی، اکنون در هر طرف به خاطر کارهای نادرستش به سوی تو برمی‌گردد.