بخش ۳ - در ستایش خرد
چو همراه دانش نباشد خرد
نه نیک آید از دانش تو نه بد
وز آن پس دلی شسته باید ز راز
رسیده بدو راز یزدان فراز
هنر کرده در زیر او بیخ سخت
زده شاخ چون نوبهاران درخت
خرد رهبر و هوش و آرام، یار
رسیده بدو، نیک آموزگار
هوا دور از او گشته و خشم و کین
که را دیده ای با دلی این چنین؟
نبینی کرا از خرد مایه نیست
سپردن بدو گنج پیرایه نیست
سپاه خرد را سخن پیشرو
که زاید همی از سخن نو بنو
خرد کرد اندر سخنها پدید
سخن دان تو بند خرد را کلید
سخن کز ره دانش آید برون
چو خرسند هرگه بود بر فزون
خرد هدیه ی کردگار است نیز
مرا بازگو کز خرد به چه چیز
خرد جوشن آمد تن مرد را
خرد داروی آمد همه درد را
خرد دور دارد ز تو کار دیو
خرد بشکند تیز بازار دیو
خرد نور آمد میان دو تن
روان است یکی و دگر دم زدن
بخش ۲ - در ستایش دانش: بدین سر همه دانش آموز و بسبخش ۴ - در بی ثباتی عمر: نماید همی کاین جهان یک دم است
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چو همراه دانش نباشد خرد
نه نیک آید از دانش تو نه بد
هوش مصنوعی: اگر خرد با دانش همراه نباشد، نه از دانش تو نفعی حاصل میشود و نه ضرری.
وز آن پس دلی شسته باید ز راز
رسیده بدو راز یزدان فراز
هوش مصنوعی: پس از آن، دلی باید پاک و خالص شود تا بتواند به اسرار الهی دست پیدا کند و به رازهای بزرگ الهی نائل گردد.
هنر کرده در زیر او بیخ سخت
زده شاخ چون نوبهاران درخت
هوش مصنوعی: درختی که ریشهاش محکم و استوار باشد، شاخ و برگهایش بر اثر هنر و تلاش زیر زمین، همچون درختان ناب جوانه میزند و به شکوفایی میرسد.
خرد رهبر و هوش و آرام، یار
رسیده بدو، نیک آموزگار
هوش مصنوعی: خرد و دانایی راهنمای انسان است و هوش و آرامش میتواند دوست او باشد، و کسی که به این صفات برسد، به خوبی یاد میگیرد و آموزگار نیکویی میشود.
هوا دور از او گشته و خشم و کین
که را دیده ای با دلی این چنین؟
هوش مصنوعی: هوا به دور از او شده و خشم و کینهای که دیدهای با چنین دل شکیبا و آرامی است؟
نبینی کرا از خرد مایه نیست
سپردن بدو گنج پیرایه نیست
هوش مصنوعی: اگر نبیینی که از خرد و عقل کسی بهرهای ندارد، سپردن اموال و گنجها به او بیفایده و بیدلیل است.
سپاه خرد را سخن پیشرو
که زاید همی از سخن نو بنو
هوش مصنوعی: سخن، رهبری بیداری و خرد را به عهده دارد، زیرا همواره از ایدههای نو و تازه برمیخیزد.
خرد کرد اندر سخنها پدید
سخن دان تو بند خرد را کلید
هوش مصنوعی: عقل و خرد در میان کلمات نمایان است، تو که عالم و آگاه هستی، درک و فهم خود را به عنوان راهی برای گشایش قفلهای فهم دیگران قرار بده.
سخن کز ره دانش آید برون
چو خرسند هرگه بود بر فزون
هوش مصنوعی: سخنی که از دانش و آگاهی نشأت میگیرد، هر بار که بیان شود، خوشایند و دلپذیر است و ارزش آن همواره زیاد خواهد بود.
خرد هدیه ی کردگار است نیز
مرا بازگو کز خرد به چه چیز
هوش مصنوعی: عقل هدیهای از سوی خداوند است. همچنین، لطفا برای من توضیح بده که از این عقل به چه چیزهایی میتوان رسید.
خرد جوشن آمد تن مرد را
خرد داروی آمد همه درد را
هوش مصنوعی: خرد مانند زرهای است که بدن انسان را محافظت میکند و همچنین بهعنوان دارویی برای درمان همه دردها عمل میکند.
خرد دور دارد ز تو کار دیو
خرد بشکند تیز بازار دیو
هوش مصنوعی: عقل و خرد انسان، او را از کارهای شیطانی و منفی دور میکند، در حالی که عقل ناپاک و شیطانی به سرعت و تندی به فساد و تباهی میانجامد.
خرد نور آمد میان دو تن
روان است یکی و دگر دم زدن
هوش مصنوعی: خرد به عنوان یک نور در میان دو نفر وجود دارد، که یکی از آنها در حال فکر کردن و تفکر است و دیگری فقط در حال صحبت کردن و گپ زدن است.
حاشیه ها
1400/09/09 06:12
ahmad TNT
سپاه خرد را سخن پیشرو
که زاید از سخن همی نو بنو
خرد دور آمد میان دوتن
روان است یکی و دیگر دم مزن