گنجور

بخش ۲ - در ستایش دانش

بدین سر همه دانش آموز و بس
که جز دانشت نیست فریادرس
به دانش به یزدان توانی رسید
چو دانش جهان آفرین نافرید
درختی ست دانش به پروین سرش
همه راستکاری ست بار و برش
که سرمایه ی مرد دانش بود
دل دانشی پر ز رامش بود
ز دانش گریزان بود اهرمن
ز دانش فروزان بود انجمن
اگر دانش از خود بدانستمی
به مینو رسیدن توانستمی
خرد پرور و هوش و آموزگار
رسیدن بدین هر سه زی کردگار
چنین گفت شاگرد را سند باد
که شاگرد شو تا شوی اوستاد
چه گفته ست پیغمبر پاکدین
که دانش بجوی ار بیابی به چین

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدین سر همه دانش آموز و بس
که جز دانشت نیست فریادرس
هوش مصنوعی: تمامی دانش‌آموزان به این دلیل به کسب دانش مشغول‌اند که هیچ چیز جز آگاهی و علم نمی‌تواند به آنها کمک کند و درد دل‌هایشان را برطرف کند.
به دانش به یزدان توانی رسید
چو دانش جهان آفرین نافرید
هوش مصنوعی: با علم و دانش، می‌توانی به خداوند نزدیک شوی، زیرا تنها از طریق دانش است که جهان را به وجود آورده است.
درختی ست دانش به پروین سرش
همه راستکاری ست بار و برش
هوش مصنوعی: درخت دانش مانند درختی است که در بالاترین نقطه خود به ستاره پروین می‌رسد، و میوه‌های آن نشان‌دهنده صداقت و درستی است.
که سرمایه ی مرد دانش بود
دل دانشی پر ز رامش بود
هوش مصنوعی: سرمایه واقعی انسان، دانش اوست و دل دانشمند، سرشار از آرامش و آسودگی است.
ز دانش گریزان بود اهرمن
ز دانش فروزان بود انجمن
هوش مصنوعی: اهریمن از دانش و آگاهی فاصله می‌گیرد، در حالی که جمع‌های اهل دانش و آگاهی روشن و پرنور هستند.
اگر دانش از خود بدانستمی
به مینو رسیدن توانستمی
هوش مصنوعی: اگر علم و دانش را از خودم می‌شناختم، می‌توانستم به بهشت و مقام‌های عالی دست پیدا کنم.
خرد پرور و هوش و آموزگار
رسیدن بدین هر سه زی کردگار
هوش مصنوعی: آگاهی و هوش و یادگیری، همه از سوی خداوند به ما عطا شده‌اند و این سه ویژگی مهم، ما را به هدف و سرمنزل مقصود می‌رسانند.
چنین گفت شاگرد را سند باد
که شاگرد شو تا شوی اوستاد
هوش مصنوعی: شاگرد به دستور استاد نیاز دارد تا یاد بگیرد و تحول یابد و در نهایت به استادی برسد.
چه گفته ست پیغمبر پاکدین
که دانش بجوی ار بیابی به چین
هوش مصنوعی: پیامبر نیکوکار چه زیبا فرموده است که اگر به دانش دست یافتید، حتی اگر آن را در دورترین نقاط جهان پیدا کنید، باید تلاش کنید و آن را به دست آورید.

حاشیه ها

1400/09/26 12:11
افسانه چراغی

بدین سر: در این دنیا

حدیث پیامبر: اطلبواالعلم ولو بالسّین

1403/09/30 11:11
سامان

به راستی که شاعر به زیبایی در بیت پنجم از آرایه ی ترصیع استفاده کرده است.