گنجور

بخش ۱۳۷ - دیدن آتبین در نجوم و دانستن رازها

سر سال نو هرمز فروردین
در اختر نگه کرد شاه آتبین
ز رازش چنان آگهی داد شاه
که گفتی به فرمان او بود ماه
چنان کامگاری به کار سپهر
که گفتی مر او را نموده ست چهر
شمارش چنان بود و رازش نهفت
که نابوده، مر بودنی باز گفت
به هفت و ده دو نگه کرد شاه
که چون گشت خواهد همی سال و ماه
بزرگی ز پیوند طیهور دید
ز هرچ آرزو کرد بر جای دید
بدان تخمه باز آمده یافت شاه
کلاه بزرگی نه تا دیرگاه
چو شاهی ز پیوند طیهور دید
غم و رنج از آن دودمان دور دید
چو گردون به کام دل خویش یافت
به پیوند طیهور بهتر شتافت

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر سال نو هرمز فروردین
در اختر نگه کرد شاه آتبین
هوش مصنوعی: در آغاز سال نو، هرمز فروردین با دقت به ستاره‌ها نگاه کرد و شاه آتشین را مشاهده کرد.
ز رازش چنان آگهی داد شاه
که گفتی به فرمان او بود ماه
هوش مصنوعی: شاه به گونه‌ای از راز آگاه شد که گویی ماه به فرمان او درخشیده است.
چنان کامگاری به کار سپهر
که گفتی مر او را نموده ست چهر
هوش مصنوعی: چنان موفقیتی در کارهای آسمان دارد که گویی چهره‌اش را به او هدیه داده‌اند.
شمارش چنان بود و رازش نهفت
که نابوده، مر بودنی باز گفت
هوش مصنوعی: شمارش به گونه‌ای بود که راز آن پنهان ماند و در حالی که چیزی از بین رفته بود، دوباره از وجودش سخن گفته شد.
به هفت و ده دو نگه کرد شاه
که چون گشت خواهد همی سال و ماه
هوش مصنوعی: شاه به ستاره‌ها و نشانه‌های آسمانی نگریست تا ببیند سال و ماه چگونه خواهد گذشت.
بزرگی ز پیوند طیهور دید
ز هرچ آرزو کرد بر جای دید
هوش مصنوعی: شخص بزرگواری از نزدیک به زندگی پرورش‌یافتگان نگاه می‌کرد و به هر آرزویی که در دل داشت، به وضوح و عینی می‌رسید.
بدان تخمه باز آمده یافت شاه
کلاه بزرگی نه تا دیرگاه
هوش مصنوعی: بدان که تخم و نژاد فردی، باعث شده است که او به مقام و شور و شوق بالا برسد و شاهی بزرگ را به دست آورد، نه این که این موقعیت برایش دائمی باشد.
چو شاهی ز پیوند طیهور دید
غم و رنج از آن دودمان دور دید
هوش مصنوعی: هنگامی که شاهی نگران و اندوهگین از مشکلات و رنج‌های یک خانواده به دور از خود را مشاهده کرد، احساس ناراحتی کرد.
چو گردون به کام دل خویش یافت
به پیوند طیهور بهتر شتافت
هوش مصنوعی: زمانی که آسمان آنچه را که می‌خواست، به دست آورد، به سوی پیوندی بهتر و دلپذیرتر رو آورد.