اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خدایا تا به کی ساکت نشینم
من اینها جمله از چشم تو بینم
هوش مصنوعی: پروردگارا، تا کی باید ساکت بمانم؟ من همه اینها را فقط از نگاه تو میبینم.
همه ذرّاتِ عالم منترِ تست
تمامِ حُقّهها زیرِ سرِ تست
هوش مصنوعی: تمامی ذرات عالم به خاطر تو وجود دارند و تمام رازها و اسرار در دست توست.
چرا پا توی کفش ما گذاری؟
چرا دست از سرِ ما بر نداری؟
هوش مصنوعی: چرا به زندگی ما دخالت میکنی؟ چرا ولمان نمیکنی و هنوز توی کار ما میدخلی؟
به دستِ تست وُسع و تنگ دستی
تو عزّت بخشی و ذلّت فرستی
هوش مصنوعی: با دست تو، چهبسا با کمبودها و تنگدستیات، به کسی عزت میدهی و به دیگری ذلت میورزی.
تو این آخوند و ملّا آفریدی
تو تویِ چُرتِ ما مردم دویدی
هوش مصنوعی: تو این روحانیان و علمای دین را آفریدی و در خوابها و آرزوهای ما مردم دویدی.
خداوندا مگر بیکار بودی
که خلقِ مار در بُستان نمودی؟
هوش مصنوعی: خداوندا، آیا تو بیکار بودی که مار را در باغ آفریدی؟
چرا هر جا که دابی زشت دیدی
برای ما مسلمانان گُزیدی
هوش مصنوعی: چرا هر بار که عیب و نقصی را دیدی، انگشت اتهام را به سوی ما مسلمانان دراز کردی؟
میان مسیو و آقا چه فرقست
که او در ساحل این در دِجله غرقست
هوش مصنوعی: تفاوتی بین مسیو و آقا وجود ندارد، چرا که هر دو در شرایط سخت و خطرناکی قرار دارند، حتی اگر یکی در ساحل دجله باشد و دیگری غرق شده باشد.
به شرعِ احمدی پیرایه بس نیست؟
زمانِ رفتنِ این خار و خس نیست؟
هوش مصنوعی: آیا بر اساس قوانین و اصول دین محمدی، دیگر نیازی به زینت و تزیینات نیست؟ آیا زمان رفتن و ناپدید شدن این خارها و علفهای هرز فرا نرسیده است؟
بیا از گردنِ ما زنگ واکن
ز زیرِ بارِ خر مُلّا رها کن
هوش مصنوعی: بیا زحمتهای سنگین را از دوش ما بردار و ما را از زیر بار سنگین مسئولیتهای بیخود آزاد کن.
حاشیه ها
1402/10/17 17:01
Hossein Dashtipour
ایرج میرزا هنرمندی بود بی نظیر که به جد میتوان گفت یکصد سال جلوتر از زمان خود مینگریست
در آن زمان با اینهمه تعصبات مذهبی و عدم آگاهی توام در جامعه مذهبی ایران سرودن چنین ابیاتی صرفا برای روشنگری مردم ایران بسیار شجاعت میطلبد و هنر
صد البته کمتر شاعری به زیبایی ایرج توصیف و وصف موضوعات را بیان مینماید
1403/06/03 17:09
Mahmood Shams
اتفاقا ایرج میرزا ثبات فکری نداشته و بین چپ و راست متمایل می شده ، مثل افرادی که هم کربلا می روند هم تایلند هم نماز می خوانند هم مشروب می خوردند هم خدا را می خواهند هم خرما را ، که نشان از سستی افکار و عقاید و نداشتن ریشه های فکری است ، اشعاری در مدح حضرت رسول و امام علی ( ع ) سروده و گاهی این چنین اشعار سخیف و مخالف احکام دینی و فتواهای صدمن من یه غاز آن هم در مسائلی که آگاهی و تخصص نداشته از جمله احکام شرعی و دین و حجاب، و امروزه هم ثابت شده که حجاب دلایل علمی و منطقی داره و خیلی از پژوهشگران و روشنفکران غربی هم به منطق حجاب رسیده اند ، که نشان می دهد ایرج و امثال ایرج تحت تاثیر فرهنگ غرب و تقلید بوده ، که با تاریخ و تمدن ایران اسلامی تعارض داشته، حتی در زمان رضا خان و پهلوی اول خیلی از زنان ایرانی و مسلمان حاضر نشدند حتی به زور حجاب را کنار بگذارند که از توصیه خداوند و دین بوده !! هر چند نقد اصلی ایرج حجاب نبوده بلکه حجاب داشتن بدون عفاف و عصمت را زیر سوال برده یا ازدواج هایی که بدون
دیدن همسر صورت می گرفته !! ولی در این راه به بیراهه رفته و با کلمات هجو و سخیف عوام زده ، باعث شده بین خواص و نخبگان و اندیشمندان جایگاهی نداشته باشه ، جایگاهی که ملک الشعرا بهار و پروین اعتصامی و استاد شهریار به آن رسیده اند و مورد استقبال عموم مردم از جمله خواص و عوام قرار گرفته اند