شمارهٔ ۳ - شراب
ابلیس شبی رفت به بالین جوانی
آراسته با شکل مهیبی سَر و بَر را
گفتا که منم مرگ و اگر خواهی زنهار
باید بگزینی تو یکی زین سه خطر را
یا آن پدر پیر خودت را بکشی زار
یا بشکنی از خواهر خود سینه و سر را
یا خود ز می ناب کشی یک دو سه ساغر
تا آنکه بپوشم ز هلاک تو نظر را
لرزید از این بیم جوان بر خود و جا داشت
کز مرگ فتد لرزه به تن ضَیَغمِ نَر را
گفتا پدر و خواهر من هر دو عزیزند
هرگز نکنم ترک ادب این دو نفر را
لیکن چو به می دفع شر از خویش توان کرد
مِی نوشم و با وی بکنم چاره شر را
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی
هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
ای کاش شود خشک بنِ تاک و خداوند
زین مایه شر حفظ کند نوع بشر را
شمارهٔ ۲ - در هجو نصرت الدوله: شاه زاده ضیافَتی کردیشمارهٔ ۴ - کارگر و کارفرما: شنیدم کارفرمایی نظر کرد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ابلیس شبی رفت به بالین جوانی
آراسته با شکل مهیبی سَر و بَر را
هوش مصنوعی: شیطانی شب به نزد جوانی زیبا و خوشقیافه رفت و با ظاهری ترسناک کنار او نشسته بود.
گفتا که منم مرگ و اگر خواهی زنهار
باید بگزینی تو یکی زین سه خطر را
هوش مصنوعی: گفت که من مرگ هستم و اگر میخواهی به خودت آسیب نرسانی، باید یکی از این سه خطر را انتخاب کنی.
یا آن پدر پیر خودت را بکشی زار
یا بشکنی از خواهر خود سینه و سر را
هوش مصنوعی: یا باید پدر پیر خود را به شدت ناراحت کنی یا اینکه باید خواهر خود را به شدت آزار دهی.
یا خود ز می ناب کشی یک دو سه ساغر
تا آنکه بپوشم ز هلاک تو نظر را
هوش مصنوعی: یا خود از شراب خالص بنوش یکی دو تا لیوان، تا بتوانم نگاه خود را از خطر تو بپوشانم.
لرزید از این بیم جوان بر خود و جا داشت
کز مرگ فتد لرزه به تن ضَیَغمِ نَر را
هوش مصنوعی: جوان از ترس لرزید و به خوبی میدانست که این لرزه میتواند نشانهای از مرگ شیر نر باشد.
گفتا پدر و خواهر من هر دو عزیزند
هرگز نکنم ترک ادب این دو نفر را
هوش مصنوعی: آن شخص میگوید که پدر و خواهرش برایش بسیار عزیز هستند و هرگز ادب و احترام آنها را نادیده نخواهد گرفت.
لیکن چو به می دفع شر از خویش توان کرد
مِی نوشم و با وی بکنم چاره شر را
هوش مصنوعی: اما وقتی که با نوشیدن شراب میتوان شر را از خود دور کرد، من هم مینوشم و با آن راهی برای رفع شر پیدا میکنم.
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی
هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
هوش مصنوعی: جامی دو لیوان نوشید و وقتی که به خاطر مستی هوشیاریاش را از دست داد، هم خواهرش را زد و هم پدرش را کشت.
ای کاش شود خشک بنِ تاک و خداوند
زین مایه شر حفظ کند نوع بشر را
هوش مصنوعی: ای کاش که درختان تاک خشک شوند و خداوند این شر را از بشریت دور نگه دارد.
حاشیه ها
1402/02/25 21:04
dmb
سلام لطفا برای قطعه های ایرج میرزا هم صوت بگزارید چون مشکل هست خوانش خیلی از کلمه ها
با تشکر از سایت عالیتون