گنجور

شمارهٔ ۳

خرِ عیسی است که از هر هنری باخبر است
هر خری را نتوان گفت که صاحب هنر است
خوش‌لب‌ و خوش‌دهن‌ و چابک ‌و شیرین‌حرکات
کم‌خور و پردو و با تربیت و باربر است
خرِ عیسی را آن بی‌هنر انکار کند
که خود از جملۀ خرهای جهان ‌بی‌خبراست
قصدِ راکب را بی ‌هیچ نشان می‌داند
که کجا موقعِ مکثست و مقامِ گذر است
چون سوارش برِ مردم همه پیغمبر بود
او هم اندر برِ خرها همه پیغامبر است
مرو ای مردِ مسافر به سفر جز با او
که ترا در همه احوال رفیقِ سفر است
حال ممدوحین زین چامه بدان ای هشیار
که چو من مادح بر مدحِ خری مفتخر است
من بجز مدحتِ او مدحِ دگر خر نکنم
جز خرِ عیسی گور پدر هرچه خر است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خرِ عیسی است که از هر هنری باخبر است
هر خری را نتوان گفت که صاحب هنر است
هوش مصنوعی: خر عیسی، به معنای خرِ خاصی است که از تمام هنرها و دانش‌ها آگاه است. این بیان نشان می‌دهد که هر حیوان، به ویژه خرها، به مهارت یا هنری که دارند شناخته نمی‌شوند و نمی‌توان بر اساس ظاهر و مشخصاتشان داوری کرد.
خوش‌لب‌ و خوش‌دهن‌ و چابک ‌و شیرین‌حرکات
کم‌خور و پردو و با تربیت و باربر است
هوش مصنوعی: این شخص دارای لبان زیبا و کلامی دلنشین است. حرکاتش سریع و شیرین بوده و خیلی کم غذا می‌خورد. او همچنین تربیت شده و در کارهای سنگین و حمل و نقل مهارت دارد.
خرِ عیسی را آن بی‌هنر انکار کند
که خود از جملۀ خرهای جهان ‌بی‌خبراست
هوش مصنوعی: کسی که بی‌هنر و نادان است، ممکن است حتی وجود خر عیسی را انکار کند، در حالی که خود از حقیقت و واقعیت‌های جهان بی‌خبر است.
قصدِ راکب را بی ‌هیچ نشان می‌داند
که کجا موقعِ مکثست و مقامِ گذر است
هوش مصنوعی: راننده به خوبی می‌داند که کجا باید توقف کند و کجا باید ادامه دهد، حتی بدون اینکه نشانه‌ای وجود داشته باشد.
چون سوارش برِ مردم همه پیغمبر بود
او هم اندر برِ خرها همه پیغامبر است
هوش مصنوعی: وقتی او سوار بر مردم بود، همه او را پیامبر می‌دانستند، اما اکنون که بر خرها سوار است، همه او را پیغامبر می‌شمارند.
مرو ای مردِ مسافر به سفر جز با او
که ترا در همه احوال رفیقِ سفر است
هوش مصنوعی: ای مرد مسافر، جز با کسی که در هر شرایطی همسفر توست، به سفر نرو.
حال ممدوحین زین چامه بدان ای هشیار
که چو من مادح بر مدحِ خری مفتخر است
هوش مصنوعی: ای آگاه، حال افرادی که مورد ستایش قرار می‌گیرند را در نظر بگیر؛ زیرا باقی ماندن در ستایش یک الاغ، برای کسی چون من که مدح می‌گوید، افتخاری ندارد.
من بجز مدحتِ او مدحِ دگر خر نکنم
جز خرِ عیسی گور پدر هرچه خر است
هوش مصنوعی: من فقط او را ستایش می‌کنم و به هیچ کس یا چیزی دیگری اهمیت نمی‌دهم؛ جز اینکه به خر عیسی اشاره کنم که برای من از دیگران بی‌ارزش‌ترند.

حاشیه ها

1403/02/29 06:04
رضا از کرمان

سلام 

 این هم بیتی ازسعدی  درخصوص خر مشهور جناب عیسی(ع) :

خر عیسی گرش به مکه برند 

چون بیاید هنوز خر باشد