شمارهٔ ۱۱
تا بر سر است سایۀ شه زاده ایرجم
گویی مگر به تاج فریدون مُتَوَّجَم
ما هر دو شاه زاده و ما هر دو ایرجیم
اما چه ایرجی بود او ، من چه ایرجم!
با خلقتش چو خلقت خود می کنم قیاس
گیرد ز مادر و پدر خویشتن لجم
گفتم قتیلِ خنجرِ ابرویِ او شوم
آوخ که سازگار نشد طالعِ کجم
گفتم مُدَرَّجی که مگر شاهزاده ای...
...رج بسپُرَد به حافظه شعر مُدَرَّجم
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا بر سر است سایۀ شه زاده ایرجم
گویی مگر به تاج فریدون مُتَوَّجَم
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن عظمت و اعتبار فرزند شاه ایرج است، به گونهای که میتوان سایه او را بر سر دید و گویی به ارزش و مقام او مانند تاج فریدون است. در واقع، این تصویر نشاندهنده مقام بلند، شکوه و احترام فرزند ایرج است.
ما هر دو شاه زاده و ما هر دو ایرجیم
اما چه ایرجی بود او ، من چه ایرجم!
هوش مصنوعی: ما هر دو از نسل پادشاهان هستیم و هر دو ایرج نام داریم، اما او چه ایرجی بوده و من چه ایرجم!
با خلقتش چو خلقت خود می کنم قیاس
گیرد ز مادر و پدر خویشتن لجم
هوش مصنوعی: با آفرینش او، به آفرینش خودم فکر میکنم و به تفاوتش با والدینش حسادت میکنم.
گفتم قتیلِ خنجرِ ابرویِ او شوم
آوخ که سازگار نشد طالعِ کجم
هوش مصنوعی: گفتم که من به خاطر زیبایی و دلربایی او مثل کسی که با خنجر کشته میشود، جان میدهم. اما افسوس که سرنوشت من به گونهای بود که این آرزو محقق نشد.
گفتم مُدَرَّجی که مگر شاهزاده ای...
...رج بسپُرَد به حافظه شعر مُدَرَّجم
هوش مصنوعی: گفتم کسی که به آرامی و تدریجی حرکت میکند، شاید شاهزادهای باشد که در دلش شعری از حافظ جا داده است.