اقبال لاهوریبخش ۷۸ - عرب که باز دهد محفل شبانه کجاست
عرب که باز دهد محفل شبانه کجاست
عجم که زنده کند رود عاشقانه کجاست
بزیر خرقهٔ پیران سبوها چه خالی است
فغان که کس نشناسد می جوانه کجاست
درین چمنکده هر کس نشیمنی سازد
کسی که سازد و وا سوزد آشیانه کجاست
هزار قافله بیگانه وار دید و گذشت
دلی که دید به انداز محرمانه کجاست
چو موج خیز و به یم جاودانه می آویز
کرانه می طلبی؟ بی خبر کرانه کجاست
بیا که در رگ تاک تو خون تازه دوید
دگر مگوی که آن بادهٔ مغانه کجاست
بیک نورد فرو پیچ روزگاران را
ز دیر و زود گذشتی دگر زمانه کجاست
بخش ۷۷ - فرشته گرچه برون از طلسم افلاک است: فرشته گرچه برون از طلسم افلاک استبخش ۷۹ - مانند صبا خیز و وزیدن دگر آموز: مانند صبا خیز و وزیدن دگر آموز
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عرب که باز دهد محفل شبانه کجاست
عجم که زنده کند رود عاشقانه کجاست
هوش مصنوعی: عرب‌ها که شب‌ها دور هم جمع می‌شوند و جشن و شادی می‌کنند، کجا هستند؟ و عجم‌ها که به عشق و احساسات زنده می‌کنند، کجا هستند؟
بزیر خرقهٔ پیران سبوها چه خالی است
فغان که کس نشناسد می جوانه کجاست
هوش مصنوعی: زیر لباس کهنه‌ی بزرگ‌ترها، از نوشیدنی‌ها و سَبُوها خبری نیست. افسوس که هیچ‌کس نمی‌داند آن شادی و جوانی چه جاهایی پیدا می‌شود.
درین چمنکده هر کس نشیمنی سازد
کسی که سازد و وا سوزد آشیانه کجاست
هوش مصنوعی: در این باغچه، هر کسی برای خود جایی درست می‌کند، اما آن کسی که خانه‌ای ساخته و در آتش می‌سوزد، دیگر جایی برای زندگی ندارد.
هزار قافله بیگانه وار دید و گذشت
دلی که دید به انداز محرمانه کجاست
هوش مصنوعی: دل انسان به هزاران مسافر غریب و بیگانه می‌نگرد و آنها را می‌بیند، اما وقتی به عشق و راز خودش می‌رسد، متوجه می‌شود که این احساس چیست و در کجا قرار دارد.
چو موج خیز و به یم جاودانه می آویز
کرانه می طلبی؟ بی خبر کرانه کجاست
هوش مصنوعی: آیا مانند موجی که به دریا می‌خزد، به دنبال ساحلی هستی؟ در حالی که نمی‌دانی ساحل کجاست و از آن بی‌خبری؟
بیا که در رگ تاک تو خون تازه دوید
دگر مگوی که آن بادهٔ مغانه کجاست
هوش مصنوعی: بیا که حالا شراب تازه‌ای در رگ تاک جریان پیدا کرده است. دیگر از شراب مغانه صحبت نکن.
بیک نورد فرو پیچ روزگاران را
ز دیر و زود گذشتی دگر زمانه کجاست
هوش مصنوعی: زمان‌ها و روزگارها را مانند دودی که در یک باد می‌پیچد، در گذر بوده‌ای. اکنون زمانه‌ای که می‌شناسیم، کجاست؟