گنجور

بخش ۷۱ - تکیه بر حجت و اعجاز و بیان نیز کنند

تکیه بر حجت و اعجاز و بیان نیز کنند
کار حق گاه به شمشیر و سنان نیز کنند
گاه باشد که ته خرقه زره می پوشند
عاشقان بندهٔ حال اندو چنان نیز کنند
چون جهان کهنه شود پاک بسوزند او را
و ز همان آب و گل ایجاد جهان نیز کنند
همه سرمایهٔ خود را به نگاهی بدهند
این چه قومی است که سودا بزیان نیز کنند
آنچه از موج هوا با پرکاهی کردند
عجبی نیست که با کوه گران نیز کنند
عشق مانند متاعی است به بازار حیات
گاه ارزان بفروشند و گران نیز کنند
تا تو بیدار شوی ناله کشیدم ورنه
عشق کاری است که بی آه و فغان نیز کنند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تکیه بر حجت و اعجاز و بیان نیز کنند
کار حق گاه به شمشیر و سنان نیز کنند
هوش مصنوعی: گاه حق را با دلایل و معجزات اثبات می‌کنند و گاه برای پیشبرد آن از قدرت و شمشیر استفاده می‌کنند.
گاه باشد که ته خرقه زره می پوشند
عاشقان بندهٔ حال اندو چنان نیز کنند
هوش مصنوعی: گاهی اوقات عاشقان، که در عشق خود خود را می‌بازند، لباس نظامی به تن می‌کنند و به جنگ حال و احساسات درونی خود می‌روند. این نشان می‌دهد که آنها به چالش‌هایی که با آنها روبرو هستند، به گونه‌ای جدی و پرشور می‌نگرند.
چون جهان کهنه شود پاک بسوزند او را
و ز همان آب و گل ایجاد جهان نیز کنند
هوش مصنوعی: وقتی که جهان کهنه می‌شود، آن را به طور کامل نابود می‌کنند و از همان مواد اولیه دوباره جهانی جدید خلق می‌کنند.
همه سرمایهٔ خود را به نگاهی بدهند
این چه قومی است که سودا بزیان نیز کنند
هوش مصنوعی: این مردم چه کسانی هستند که حتی با نگاه به سرمایه‌های خود، حاضرند به ضرر خود عمل کنند؟
آنچه از موج هوا با پرکاهی کردند
عجبی نیست که با کوه گران نیز کنند
هوش مصنوعی: این عجیب نیست که اگر باد بتواند با یک پر سبک چنین کند، با یک کوه بزرگ نیز چنین عمل کند.
عشق مانند متاعی است به بازار حیات
گاه ارزان بفروشند و گران نیز کنند
هوش مصنوعی: عشق مانند کالایی است که در بازار زندگی عرضه می‌شود؛ گاهی با قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسد و گاهی هم با قیمت بالاتری.
تا تو بیدار شوی ناله کشیدم ورنه
عشق کاری است که بی آه و فغان نیز کنند
هوش مصنوعی: من برای تو دلتنگی و ناله کردم تا تو بیدار شوی، اما عشق کاری است که حتی بدون ناله و زاری هم می‌تواند ادامه پیدا کند.

حاشیه ها

1394/12/22 14:02
رضا

این شعر در وصف اساتید الهی سروده شده

1400/04/02 14:07
رضا

بله درسته

1398/10/01 08:01
علیرضا مهراسا

به نظر می رسد آن که فرمود «همه سرمایه خود را به نگاهی بدهند » مصداق بارز وضعیت و سرنوشت زهیربن بین از یاران باوفایش حضرت سیدالشهدا باشد که با وجود کنار گیری از قافله اباعبدالله و عثمانی بودن خودش به کمک همسر صدیق خود بدنبال قاصد اباعبدالله به خیمه امام رفت و گویند دقایقی بعد از سلام در کنار ورودی خیمه به همدیگر نگاه کردند بدون کلام , به مصداق« دل پر از گفتگو و لب خاموش », و پس از آن نگاه تمام سرمایه و زندگی خود و بالاتر از همه آنها کل هستی خود را تنها به نگاهی داد و سعادت ابدی یافت

1398/10/01 08:01
علیرضا مهراسا

توضیح و اصلاح حاشیه برای بیت همه سرمایه ... زهیر بن قین صحیح است اشتباه تایپ صورت گرفت

1398/10/01 08:01
علیرضا مهراسا

در بیت دوم گفته آند در حالات تمام حسن مجتبی که با توجه به جو ممسمومی و‌ناامنی که معاویه بوجود آورده بود بسیار اتفاق می افتاد که در ته لباس خودشان زره به تن داشتند

1398/10/01 08:01
علیرضا مهراسا

اشتباهات املایی و تابوی امام مسموم

1400/04/02 14:07
رضا

در وصف اساتید